Aπό το Νέο Βιβλίο «ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΜΕΛΧΙΣΕΔΕΚ», Γραφή δεύτερη (ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΜΕΡΟΣ Α')

 του Γιώργου Κλειδαρά

ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

Η Τριαδική Οικονομία του Μυστηρίου της Σωτηρίας του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, είναι η Ανάσταση, η Ανάληψη και η Πεντηκοστή.

Η Ανάσταση είναι πλέον γεγονός αναμφισβήτητο και δικαιωματικά ο Αναστημένος Άνθρωπος λέει, «ο Χριστός ζει στη σάρκα μου είναι αλήθεια ότι εσκήνωσε εν ημίν». Ο Υιός γνωρίζει τον Πατέρα επειδή εώρακε ως Υιό τον Εαυτό του.

Ο Χριστός επανέρχεται προς τον Πατέρα για να κατέλθει το Πνεύμα. Γι' αυτό λέει στους μαθητές Του: «συμφέρει υμίν ίνα εγώ απέλθω. Εάν γαρ εγώ μη απέλθω ο Παράκλητος ουκ ελεύσηται προς ημάς. Εάν δε πορευθώ πέμψω αυτόν προς υμάς» (Κατά Ιωάννη, κεφ. ΙΣΤ΄, 7).

Η Ανάληψη του Χριστού είναι η κατ' εξοχήν επίκληση, γιατί είναι θεία. Ο Υιός παρακαλεί τον Πατέρα να στείλει το Άγιο Πνεύμα και, εις απάντηση αυτής της παρακλήσεως, ο Πατήρ στέλνει το Πνεύμα και πραγματοποιεί την Πεντηκοστή.

Η Εκκλησία είναι θεμελιωμένη ταυτόχρονα πάνω στη Θεία Ευχαριστία και στην Πεντηκοστή. Ο Λόγος και το Πνεύμα, «αι δύο χείρες του Πατρός», κατά την έκφραση του Αγίου Ειρηναίου, είναι αδιαίρετοι στην ενέργειά Τους, που αποκαλύπτει τον Πατέρα, και εν τούτοις άρρητα διακρινόμενοι. Το Πνεύμα δεν είναι υποταγμένο στον Υιό, δεν είναι έργο του Λόγου, είναι ο άλλος Παράκλητος, όπως το λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός: «Είναι ο άλλος Παράκλητος, σα νάταν ένας άλλος Θεός». Στις δύο οικονομίες, του Υιού και του Πνεύματος, βλέπουμε την αμοιβαιότητα και την αλληλοσυμπλήρωση, αλλά η Πεντηκοστή δεν είναι μια απλή συνέπεια ούτε μια συνέχεια της Ενσαρκώσεως.

Η Πεντηκοστή έχει όλη την αξία της καθεαυτή, είναι η δεύτερη πράξη του Πατρός, ο Πατήρ αποστέλλει τον Υιό και τώρα αποστέλλει το Άγιο Πνεύμα. Όταν τελειώνει την αποστολή Του, ο Χριστός επανέρχεται προς τον Πατέρα, για να κατέβει προσωπικά το Άγιο Πνεύμα. Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος υπογραμμίζει τον προσωπικό χαρακτήρα της αποστολής του Αγίου Πνεύματος: «Το Πνεύμα το Άγιον,... ουχ ως μη θέλον πεμπόμενον ή διανεμόμενον, αλλ' ως δι' ενός της Τριάδος, αυτού του Υιού, τα τω Πατρί δοκούντα ως οικεία θελήματα εκπληρούν». Ταυτόχρονα μας παρηγορεί για την ορατή απουσία του Χριστού. Η λέξη Παράκλητος σημαίνει «αυτόν που καλείται κοντά μας», αυτόν που βρίσκεται «στο πλευρό μας» ως υπερασπιστής μας, συνήγορος και μάρτυρας της σωτηρίας που μας έδωσε ο Χριστός.

Η Πεντηκοστή εμφανίζεται ως το έσχατο τέλος της τριαδικής οικονομίας του μυστηρίου της σωτηρίας. Ακολουθώντας τους Πατέρες μπορούμε να πούμε επίσης ότι ο Χριστός είναι ο Μέγας Πρόδρομος του Παρακλήτου, του Πνεύματος της Αληθείας. Ο Άγιος Αθανάσιος γράφει: «Διά τούτο ο Λόγος και Υιός του Πατρός ενωθείς σαρκί, γέγονε σαρξ, άνθρωπος τέλειος, ίνα οι άνθρωποι ενωθέντες Πνεύματι, γένωνται εν Πνεύμα. Αυτός ούν εστι Θεός σαρκοφόρος, και ημείς άνθρωποι πνευματοφόροι». Για τον Άγιο Συμεών το Νέο Θεολόγο «αυτό ήταν ο σκοπός και το τέλος όλης της ενσάρκου οικονομίας του Χριστού, δια να λάβουν Πνεύμα Άγιον εις τας ψυχάς τους, εκείνοι όπου πιστεύουν εις αυτόν».

Έτσι η Πεντηκοστή αρχίζει την ιστορία της Εκκλησίας, εγκαινιάζει την Παρουσία και πραγματοποιεί πριν από την ορισμένη ώρα τη Βασιλεία. Το Άγιο Πνεύμα μας ενσωματώνει στο σώμα ως «συγκληρονόμους» του Χριστού, μας καθιστά «υιούς εν τω Υιώ» και εν τω Υιώ μας φανερώνει τον Πατέρα. Το Πνεύμα της υιοθεσίας ενεργεί τη θεία υιοθεσία, και ο Άγιος Ειρηναίος δίδει στην Εκκλησία το όνομα «υιός του Θεού», παιδί δηλαδή υιοθετημένο από τον Πατέρα. Σύμφωνα με το Β′ Κορ. 3, 17-18 -«ο δε Κύριος το Πνεύμα εστιν ου δε το Πνεύμα Κυρίου, εκεί ελευθερία».

Οι 7 ημέρες της Δημιουργίας του Πατέρα Θεού συμπυκνώνονται  στις 7 εβδομάδες μετά την Ανάσταση και η όγδοη σε μια νέα οκτάβα δημιουργίας, που σηματοδοτείται από την ίδρυση της  Εκκλησίας του Χριστού επί γης.

Η Νομοτέλεια φανερώνεται συχνά μέσω αριθμών στις Γραφές. «και συνετέλεσεν ο Θεός εν τη ημέρα τη έκτη τα έργα αυτού α εποίησε, και κατέπαυσε τη ημέρα τη εβδόμη από πάντων των έργων αυτού, ων εποίησε. και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην και ηγίασεν αυτή. ότι εν αυτή κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ων ήρξατο ο Θεός ποιήσαι». Ο Πατέρας λέει για τον Ιησού Χριστό: Είσαι η ανάπαυσή Μου, δηλαδή η ευλογημένη ημέρα του Σαββάτου που ολοκληρώνει τη δημιουργία. Ο Χριστός όμως, ελέγχει τους Φαρισαίους για την τυπολατρία τους, λέγοντας ότι «το Σάββατο έγινε για σας και όχι εσείς για το Σάββατο», ταυτόχρονα αποκαλύπτει Νομοτέλεια.

Ο Θεός λέει στον Κάιν μετά το φόνο του Άβελ «πας ο αποκτήνας Κάιν επτά εκδικούμενα παραλήσει». Και ο Λάμεχ, απόγονος του Κάιν, πατέρας του Ιωβήλ (Ιωβήλαιο, έτος συγχώρεσης), λέει στις γυναίκες του: «Ενωτήσασθε μου τους λόγους ότι άντρα απέκτηνα εις τραύμα εμοί και νεανίσκον εις μώλωπα εμοί ότι επτάκις εκδεδίκηται εκ Κάιν εκ δε Λάμεχ εβδομηκοντάκις επτά» (Γεν. Δ΄). Ο Χριστός διδάσκει ότι δεν είναι αρκετό να συγχωρούμε επτά φορές, αλλά εβδομηκοντάκις επτά, όπου 7 + 7 = 14. Η αναγκαιότητα της συγχώρησης και της θυσίας ορίζεται από το Χριστό με τη νέα θυσία που εισάγει δια του εαυτού Του, έως την πεντηκοστή ημέρα του Σαββάτου, την ημέρα της κρίσης. «Πάσαι ουν αι γενεαί από Αβραάμ έως Δαυίδ γενεαί δεκατέσσαρες (Α΄ περίοδος 1000 έτη) και από Δαυίδ έως της μετοικεσίας Βαβυλώνος γενεαί δεκατέσσαρες (Β΄ Περίοδος 400 έτη) και από μετοικεσίας Βαβυλώνος έως του Χριστού γενεαί δεκατέσσαρες» (Γ΄ Περίοδος 600 έτη). Επομένως οι γενεές της γενεαλογίας του Χριστού έως την ενανθρώπισή Του είναι: 3 x 14 = 42 δηλαδή 6 φυλές επί 7 υποφυλές η κάθε μία (6 x 7 = 42), άρα η γενεά του Χριστού θα ολοκληρώσει και το έργο της νέας θυσίας Του, ως η αρχή της έσχατης εβδομάδος, υπέρ της απελευθέρωσης του ανθρώπου, ώστε να έρθει η πεντηκοστή ημέρα του Σαββάτου, που περιέχει σπερματικά το δυναμικό όλων των φυλών. Η δόμηση της γενεαλογίας του Ιησού παρουσιάζεται με 3 δεκατετράδες, δηλαδή σε 6 επτάδες, όπου το 14 είναι το άθροισμα της αριθμητικής αξίας των 3 γραμμάτων, με τα οποία προφέρεται το όνομα Δαυίδ στα Εβραϊκά.

Γνωρίζουμε ότι οι νότες είναι επτά, ξεκινώντας από το ντο, το οποίο επαναλαμβάνεται αρχίζοντας μια νέα οκτάβα (Ντο, Ρε, Μι, Φα, Σολ, Λα, Σι, Ντο...). Επομένως το αρχικό ντο και το δεύτερο, έχουν διαφορά 6 τόνων. Γνωρίζουμε ότι ο αριθμός του Ιωάννη του Πρόδρομου, του μεγαλύτερου εκ των ανθρώπων που γεννήθηκε από γυναίκα, «ουκ εγήγερται εκ γυναικός μείζων του Ιωάννη του Βαπτιστού», είναι το επτά και του Χριστού το οκτώ, το σύμβολο του απείρου, που αποτελεί την αναβίβαση όλης της κλίμακας, από ντο-Αδάμ που δεν γεννήθηκε από γυναίκα, έως σι-Ιωάννης. Η διαφορά των έξι τόνων μεταξύ του Αδάμ και του Χριστού, συμβολίζει και τη σχέση τους, διότι την έκτη μέρα γεννήθηκε ο Αδάμ και την έκτη μέρα θυσιάστηκε ο Χριστός. Επομένως η αναβίβαση του ανθρώπου από τη διττότητα στην ολοκλήρωση και τελειότητα, αποκαλύπτεται μέσω αριθμών. 7 φυλές Ανθρώπινες, επί 7 υποφυλές περίοδοι, ίσον 49 στάδια διττότητας.

Ο Ιωάννης στην Αποκάλυψή του γράφει «και οι βασιλείς (Γενάρχες) επτά εισίν. Οι πέντε έπεσαν (ενσαρκώθηκαν). Ο εις εστίν (ο έκτος Νώε, η Αρία φυλή ακόμη εξελίσσεται). Ο άλλος ούπω είλθε (ο έβδομος ετοιμάζεται) και όταν έλθει ολίγον αυτόν δη μήνε (λίγο θα μείνει στη γη)». Το γεγονός ότι κάθε φυλή-ρίζα, προέρχεται από υποφυλή της προηγούμενης φυλής-ρίζας, με αποτέλεσμα να συνυπάρχουν διαφορετικές φυλές την ίδια χρονική περίοδο, φαίνεται ξεκάθαρα στη γέννηση των παιδιών του Ισαάκ και της Ρεβέκκας «και είπε Κύριος σε αυτή: δύο έθνη εν γαστρί σου εισί και δύο λαοί εκ της κοιλίας σου διασταλήσονται και λαός λαού υπερέξει και ο μείζον δουλεύσει τω έλασσον. Και εκπληρώθησαν αι ημέραι του τεκείν αυτήν και τήδε ην δίδυμα εν τη κοιλία αυτής. Εξήλθε δε ο πρωτότοκος και πυρράκης όλος ωσεί δορά δασύς επονόμασε δε το όνομα αυτού Ησαύ και μετά τούτο εξήλθεν ο αδελφός αυτού και η χειρ αυτού επειλημμένη της πτέρνας Ησαύ και εκάλεσε το όνομα αυτού Ιακώβ».

Μια ανάλογη πνευματική γονιμοποίηση υποκρύπτει η ευλογία του Μελχισεδέκ προς τον Αβραάμ που το όνομά του σημαίνει «συμπτωματικά» η μνήμη του Θεού. Ο Μελχισεδέκ εκπροσωπεί την Ενότητα-Ολότητα Άνθρωπος. Έχοντας το αίμα του Νώε κρύβει εντός του σε ενότητα τον σπόρο των τριών φυλών που εκπροσωπούν οι γιοι του, σε ένα επίπεδο υψηλότερο από ό,τι το διέθεταν οι ίδιοι, διότι είχε και ουράνια ρίζα. Επομένως αυτές οι τρεις φυλές-ρίζες που εισάγονται μέσω Μελχισεδέκ ως ενιαία ρίζα (9+1=10) γίνονται αργότερα οι 12 φυλές του Ισραήλ (τρεις αρχέτυπες πρωτογενείς και εννιά δευτερογενείς). Για κάθε φυλή, από τις 12 φυλές του Ισραήλ, έχουμε 12.000 που σφραγίζονται. Οι 12.000 που σφραγίζονται από κάθε φυλή, επί 12 μας κάνει 144.000. Αυτό φανερώνει, ότι οι 12 φυλές του Ισραήλ είναι ομάδες συγγενικές, λειτουργιών του ενός Ανθρώπου.

 Μετά την Ανάληψη, 120 μαθητές μαζί με την Θεία Μητέρα και την Μαρία Μαγδαληνή πηγαίνουν στο όρος των Ελαιών και από εκεί στο υπερώο του σπιτιού στην Ιερουσαλήμ και προσεύχονται περιμένοντας την Επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, που τους είχε υποσχεθεί ο Χριστός. Για να πληρωθεί ο νόμος της γης κληρώνεται ο Ματθίας, ως ένας από τους 12 μαθητές, που σημαίνει ότι η Επιφοίτηση έρχεται με το πλήρωμα του χρόνου, αλλά και του νόμου.

«και εν των συμπληρούσθαι την ημέραν της Πεντηκοστής, ήσαν άπαντες ομοθυμαδόν επί το αυτό» (Πράξεις Β′, 1).

Ο συντονισμός των δονήσεων του θύμου στην καρδιά, είναι το κλειδί της εκκλησίας.

Έτσι όλες οι ικανότητες και δραστηριότητες του νου και του σώματος στρέφονται στην αναγνώριση και δόξα του πνεύματος. «και επλήρωσεν όλον τον οίκον ου ήσαν καθήμενοι» (Πραξ. Β′, 2).

Ο συνηθισμένος νους του (συνειδητός νους) συγχωνεύεται με τον Τέλειο Χριστού Νου (Υπερσυνείδητος Νους) και ολόκληρο το σώμα του απολαμβάνει την ευεργετική επίδραση των Πνευματικών ενεργειών, που πλημμυρίζουν κάθε μόριό του. Η εισροή του Αγίου Πνεύματος στον άνθρωπο δεν γίνεται με τρόπο ομαλό. Θεία Φωτιά μπαίνει στον άνθρωπο. Το γήινο κορμί έρχεται σε επαφή με τη Θεία Ενέργεια και διακατέχεται από αυτήν. «και εγένετο άφνω και του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας» (Πράξεις Α΄ 13-15 και Β΄ 1-41).

Δυνατός αέρας μπαίνει στο υπερώο και πλήθος μαζεύεται από το βουητό, ενώ πύρινες γλώσσες φωτός εμφανίζονται στην κορυφή της κεφαλής κάθε Αποστόλου. Ο καθένας αρχίζει να ακούει τον Λόγο στην γλώσσα του και αρχίζει να επικρατεί σε όλο το πλήθος δέος και ενθουσιασμός. Από την Πεντηκοστή και μετά, οι Απόστολοι παύουν να κρύβονται, κατανοούν το Αποστολικό τους έργο κι αρχίζουν να κηρύττουν την Ανάσταση του Δασκάλου. «όσοι γαρ εις Χριστόν εβαπτίσθητε Χριστόν ενεδύσασθε», ψάλει ο Τρισάγιος ύμνος.

Από το πλήθος, που έχει μαζευτεί την Πεντηκοστή βαπτίζονται 3.000 πιστοί, που θα οδηγηθούν στην Τράπεζα της Θείας Ευχαριστίας, όπου συνάγεται πλέον η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού, ως μέτοχοι της Βασιλείας των Ουρανών επί γης. Την Πεντηκοστή εορτάζεται η έναρξη της αδιάλειπτης Κοινωνίας της Εκκλησίας με το Άγιο Πνεύμα, δηλαδή τα γενέθλιά της. Οι πρώτοι Χριστιανοί, που εόρταζαν την Πεντηκοστή τελούσαν το Μυστήριο της Βάπτισης.

Η Πεντηκοστή δεν είναι ανάμνηση ενός γεγονότος στο παρελθόν, αλλά το βίωμα και η επίγνωση της συνέχειάς του εδώ και τώρα. Αποκαλύπτεται μαζικά ο νέος Κόσμος, που εγκαινίασε ο Χριστός με την Ανάστασή Του. Είναι ένα βίωμα, όχι μόνο προσωπικό, αλλά που το μοιράζονται όλοι. Ο Παράκλητος διαχέει την Χάρη Του για πρώτη φορά μέσω της Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο. Οι ωριμότεροι πνευματικά συνειδητοποιούν, ότι ο Ίδιος ο Χριστός είναι ο Νέος Παράκλητος, που θα μείνει μαζί μας μέχρι την συντέλεια του αιώνος διότι είναι ο Ων, ο Ην και ο Ερχόμενος, ο Νους, η Καρδιά και η συνείδηση της Εκκλησίας, που μεταμορφώνει τον άνθρωπο που βαδίζει τον δρόμο της Χριστοποίησης και Θέωσης.

Η Πεντηκοστή εορτάζεται όλη την εβδομάδα με κορύφωση το τριήμερο, που καταλήγει την ημέρα του Αγίου Πνεύματος.

Για να καταδειχθεί η αρραγής συνοχή των χριστιανικών λατρευτικών εθίμων και των αντίστοιχων αρχαιοελληνικών, είναι σκόπιμο να γίνει επίσης αναφορά στην εορτή της Πεντηκοστής και στις χριστιανικές εκδηλώσεις λατρείας, έτσι όπως τις διασώζει η ελληνική λαογραφική παράδοση. Τα όσα ακολουθούν είναι μια αποστομωτική απάντηση στους αρχαιόπληκτους-δωδεκαθεϊστές, που θέλουν ξεκομμένη την αρχαία λατρεία από το Χριστιανισμό, αλλά και στους μισαλλόδοξους χριστιανούς που δεν τους έχει αγγίξει η Αγάπη.

 Οι εξ Ιουδαίων Χριστιανοί, μετέφεραν την εβραϊκή πεντηκοστή στη χριστιανική θρησκεία (Έξοδος, κγ′, 26). Οι Ιουδαίοι εόρταζαν την πεντηκοστή ημέρα από το δικό τους Πάσχα, την οποία ονόμαζαν Σαβαώθ καθώς και «εορτή των εβδομάδων». Θεωρείται παλαιότατης ηλικίας εορτή, κατά την οποία οι πιστοί πρόσφεραν τις ευχαριστήριες προσφορές άρτων, καθώς και θυσία στο Θεό τους, με την ευκαιρία της συγκομιδής των πρώτων καρπών της γης. Οι ευχαριστήριες αυτές προσφορές των Ιουδαίων και η θυσία «για το καλό του χρόνου» μας οδηγούν κατευθείαν στο αρχαιοελληνικό έθιμο των απαρχών, κατά το οποίο, ένα μέρος των πρώτων καρπών προσφέρονταν ως ευχαριστήρια εκδήλωση στους θεούς. Μήπως και σήμερα στους χριστιανικούς ναούς δεν προσέρχονται χωρικοί κρατώντας στάχυα ή πρώιμους καρπούς, για να τα ευλογήσει ο παπάς, ώστε να πάει καλά όλη η χρονιά; Από τα παραπάνω είναι προφανές ότι το έθιμο των απαρχών το δανείσθηκαν (ή το αντέγραψαν) οι Ιουδαίοι από τους αρχαίους Έλληνες, και κάθε αντίθετος ισχυρισμός πρέπει ν' απορριφθεί, αφού χρονολογικά οι αρχαιοελληνικές απαρχές είναι παλαιότερες των εβραϊκών.

Στο Λευιτικό των Ιουδαίων αναγραφόταν «και αριθμήσατε υμίν από της επαύριον των Σαββάτων, από της ημέρας ης αν προσενέγκητε το δράμα του επιθέματος, επτά εβδομάδας ολοκλήρους έως της επαύριον της εσχάτης εβδομάδος αριθμήσατε πενήντα ημέρας και προσοίσετε θυσίαν νέαν τω Κυρίω». Επτά Σάββατα είναι οι επτά ημέρες της δημιουργίας και οι πενήντα ημέρες είναι 7x7=49 φάσεις-δράσεις και φάσεις-αναπαύσεις, όπου προσφέρονται επτά άρτοι και επτά άμωμοι αμνοί, συν την πεντηκοστή ημέρα του Σαββάτου, εξ ου και η πεντηκοστή της επιφοίτησης του Αγίου Πνεύματος, ως ημέρα τέλειας Ένωσης ουδετερότητας, που περικλείει και ολοκληρώνει τις διττές σαράντα εννέα. Τα λόγια του Λευιτικού συμβολίζουν, ότι κάθε φυλή θα προσφέρει θυσία, και στο τέλος των επτά φυλών της ανθρώπινης εξέλιξης θα γίνει νέα προσφορά όπου θα θυσιαστεί η ίδια η σάρκα, το υλικό περίβλημα του ανθρώπου, ώστε να γίνει αγνό πνεύμα χωρίς αναγκαιότητα επανακύκλισης σε σάρκα.

Η Πεντηκοστή συμβολίζει την πρώτη μέρα της νέας εβδομάδας του Θεού, την όγδοη που βρίσκεται σε ένα υψηλότερο επίπεδο, όπως ακριβώς η νότα ντο της επόμενης οκτάβας βρίσκεται σε έναν τόνο υψηλότερο από την προηγούμενη. Η Πεντηκοστή είναι η αναγωγή, η αναβίβαση, η αποκατάσταση και η τελειοποίηση που επέρχεται μετά από τις 7 x 7 = 49 ημέρες που συμβολίζουν μεγάλες περιόδους εξέλιξης του ανθρώπου και της Δημιουργίας.

Την όγδοη Κυριακή, μετά την Ανάσταση εορτάζεται η Πεντηκοστή, όπως καθιέρωσαν οι πρώτοι Χριστιανοί μύστες, που γνώριζαν την μυστική ογδοάδα και το νόημά της. Αυτή η συνείδηση και η συμβολική των Μυστηρίων, συρρικνώθηκε με το πέρασμα των αιώνων και χάθηκε από τους πιστούς, μετά από την επικράτηση του ορθολογισμού και του υλισμού, ακόμα και μέσα στον κλήρο και τους ιερωμένους.

Η Πεντηκοστή ημέρα με τη φανέρωση του Ιησού, συμβολίζει αυτό το μυστηριακό κλειδί του πέντε, όπου το πέντε εξάγεται από τον αριθμό πενήντα. 5+0=5. Δεν είναι παρά η ογδοάδα των πρώτων χριστιανών, των ιερών μυστών του Εσωτερικού χριστιανισμού, καθώς και εκείνων των Πατέρων που ερεύνησαν τα θέματα αυτά.

Στην αργοναυτική εκστρατεία οι αργοναύτες ήταν πενήντα ημίθεοι. Το 50, έχει να κάνει με το σύμβολο του μύστη, έχει να κάνει με τη μέση κατάσταση που ζει η αγιοποιημένη ύπαρξη, του ημίθεου δηλαδή. Άρα ο φωτισμός εξ Αγίου Πνεύματος δε σημαίνει ότι μια υπόσταση σώθηκε, αλλά ότι μπαίνει για τα καλά σε εκείνη την κατάσταση, τη δυνητική για να μετουσιώσει την αρνητική του πλευρά και να ταυτιστεί με τον Θείο Λόγο. Να ξεπεράσει δηλαδή την ατομική τελειοποίηση, την ατομική ολοκλήρωση. Την πνευματική αυτή κατάσταση όπου μπορεί η ίδια η υπόσταση να γίνει ένα παθητικό πνεύμα, το οποίο νοιάζεται μόνο για την ησυχία του και δεν κατεβαίνει κάτω να παρέμβει, μέχρις ότου πάψει να υφίσταται αυτή η μάταιη ανακύκλωση στη γη.