24-5-2009
ΛΑΖΑΡΟΣ: …Δεν μας εκφράζει τίποτα, αυτό ισχύει στην Ελλάδα πρώτα απ’ όλα που μας ενδιαφέρει, γιατί ακούς τους πολιτικούς να τσακώνονται σαν τα μικρά παιδιά, δηλαδή είναι τόσο άσχημα και στο εξωτερικό όπου η πολιτική οδήγησε σε αυτήν την απίθανη κρίση με των μέσων ευημερίας ή εν πάση περιπτώσει (που αναπτύσσουν οι μεγάλοι), που σημαίνει ότι νομίζουμε ότι έχουμε μια καθοδήγηση στα πολιτικά μας πράγματα από ανθρώπους αλλά δεν έχουμε τίποτα. Να μην αναφερθούμε στους πολέμους και στα άκριτα πράγματα και στα πράγματα τα οποία μας κάνουνε να αισθανόμαστε ότι δεν εκπροσωπούμεθα από τους ανθρώπους αυτούς οι οποίοι έχουν εκλεγεί. Η κατάσταση ακούμε τώρα για την Αγγλία, όπου σκάνδαλα και σκάνδαλα, αν συγκρίνουμε τα ελληνικά είναι ας πούμε, τον πιάσανε τον άλλον για 109 λίρες, δείχνει όμως ότι εκεί υπάρχει κάποιος έλεγχος ενώ εδώ πέρα ελεγχόμεθα ελεγχόμεθα, τα λέμε, τα ξανά λέμε και τελικά κανένας δεν κατηγορείται, κανένας δεν πηγαίνει φυλακή ούτε καν ένα δικαστήριο.
Το θέμα λοιπόν είναι πως μπορούμε να αφυπνίστουμε λίγοι, πιο πολλοί, πάρα πολλοί; Πως μπορούμε να αφυπνίσουμε την πολιτική στην γενική της μορφή; Ότι πούμε δεν πρέπει να αναφέρουμε πολιτικά κόμματα, μια και δεν ήρθαμε εδώ πέρα να πούμε ποιόν θα ψηφίσουμε και ποιους όχι, ούτε πολιτικούς άνδρες. Θα πρέπει όμως να το διαπιστώσουμε και να πούμε φτάνει πια, η πολιτική είναι μια προέκταση της συλλογικότητας, απαιτείται την ανάγκη να λειτουργεί και όσο πιο καλά λειτουργεί μέσα στην (ευτυχία) του ανθρώπου και από την άλλη πλευρά η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, αυτό θα πρέπει να το γνωρίζουμε διότι πολλές φορές οι απαιτήσεις μας είναι τόσο μεγάλες που δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι πρέπει τα μέσα που έχουμε να χειριστούμε. Λοιπόν σε αυτό επάνω αν έχουμε να πούμε κάτι, χωρίς να αναφερθούμε σε κόμματα ή σε ανθρώπους ούτε να κάνουμε συστάσεις, ένα πράγμα που θα ήθελα να πω ότι η αποχή από της εκλογές, δηλαδή το να μην πάει κανείς και έτσι να διαδηλώσει την διαφωνία του δυστυχώς τα έχουνε φέρει έτσι που δεν μετριέται καν σαν διαμαρτυρία.
Λοιπόν όποιος θέλει ας πει κάτι, άλλωστε δεν ήρθαμε ούτε να πάρουμε αποφάσεις, μπορεί κάτι να βγει από την συνομιλία αυτή.
ΔΙΟΝΥΣΗΣ: Αυτό που εκφράζεται με την αποχή, την αποχή και το λευκό όλα πηγαίνουν στο πρώτο κόμμα.
ΕΙΡΗΝΗ: Χθες ήμασταν σε μια ομιλία και έλεγε κάποιος ακαδημαϊκός πως αν μπορείς να κάνεις κάτι γιατί το σύστημα είναι έτσι φτιαγμένο και δεν μπορείς να ξεφύγεις από πουθενά, το μόνο είναι να ψηφίσει ο οποιοσδήποτε κάποιο μικρό κόμμα που θα είναι το 3%, ώστε να ζητήσει συνεργασία από την κυβέρνηση, δηλαδή τα έχουν φτιάξει τόσο καλά και έλεγε ότι η Ελλάδα είναι η χώρα που έχει διαπρέψει ας πούμε έχει κάνει και διατριβή στα παραθυράκια και τους νόμους, ωστόσο σαν άνθρωπος και σαν άτομο πιστεύω ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε να αλλάξει κάποιος το σύστημα το υπάρχον, αλλά η ενεργητική στάση του καθενός μας σαν πολίτες και σαν άνθρωποι είναι να αναλάβει την ίδια την ευθύνη του εαυτού του και θέση ενεργεί απέναντι σε ότι ζει, στην χώρα του, στον τόπο του, στον πλανήτη αυτόν που μας φιλοξενεί. Αυτό γίνεται πάντα ξεκαθαρίζοντας την θέση του θέτοντας τις αξίες του ξεκάθαρα μπροστά του, ώστε να αφιερώνει κάθε του προσπάθεια, κάθε του αγώνα με όλη του την ψυχή, την αγάπη του και τον εαυτό σε αυτές τις αξίες στην καθημερινότητα, μέσα από την οικογένεια του, μέσα από τους γύρω του, οπουδήποτε συναναστρέφεται δηλαδή κάθε επαφή και επικοινωνία που μπορεί να έχει με τον εαυτό του, τον πλησίον του, με τον εσωτερικό του Δάσκαλο, με τον Θεό όπως κι αν το θέτει να είναι μια θέση ενεργητική.
ΘΑΝΑΣΗΣ: …η εκπροσώπηση μας από τους πολιτικούς, τι είναι αυτό που τους έχει κάνει να συμμετέχουν με αυτόν τον τρόπο; Αν το δούμε πιο βαθιά θα δούμε ότι αυτό που κάνουν οι εκπρόσωποι μας είναι αυτό που κάνουμε και εμείς, φυσικά είναι η διαφθορά, η διαφθορά που γίνεται; Στην χρηματοδότηση, στο «φακελάκι» που λέμε, το κακό με την Ελλάδα είναι ότι αυτό με το «φακελάκι» και με τον παράνομο τρόπο το να περάσεις αυτό που θέλεις και να απαιτήσεις αυτό που θέλεις είναι αυτό που δημιουργεί αυτό το κλίμα, δεν υπάρχουνε πολιτικοί, οι πολιτικοί τα παίρνουνε όπως και εμείς λαδώνουμε π.χ. τον γιατρό για να μας κάνει την εγχείρηση και οπουδήποτε αλλού. Βασικά είναι θέμα παιδείας, αν δεν αλλάξουμε και δεν προσπαθήσουμε να μεταφέρουμε ότι αυτό που εμείς κάνουμε με μικρό τίμημα αυτό γίνεται μεγαλύτερο τίμημα. Οι πολιτικοί δεν κοιτάνε τα συμφέροντα του ανθρώπου αλλά τα δικά τους έτσι και εμείς δεν κοιτάμε τα συμφέροντα του ανθρώπου αλλά τα δικά μας.
ΕΙΡΗΝΗ: Αυτό που λέει ο Θανάσης για θέμα παιδείας είναι κάτι που έχει ειπωθεί και στο παρελθόν, φυσικά και είναι θέμα παιδείας και εντέλει η παιδεία είναι όλο αυτό το οικοδόμημα πάνω στο οποίο δομείται και στηρίζεται ο άνθρωπος, δεν αφορά μόνο την εκπαίδευση που φέρνει και κάποιες δεξιότητες που πρέπει να καλλιεργήσει γνώσεις στείρες, αλλά πάντα το βίωμα είναι αυτό που φέρνει συνείδηση και όταν έρχεται συνείδηση έρχεται και η αφύπνιση. Την παιδεία την παρέχει το ζωντανό μας βίωμα γι’ αυτό αναφέρθηκα πριν στο να δίνεις όλο σου τον εαυτό σε αυτό που κάνεις κάθε στιγμή με σεβασμό και αγάπη και αυτοδιάθεση, μόνο μέσα από την προσφορά μπορείς να διδάξεις τον άλλον την υπευθυνότητα της ελευθερίας, την υπευθυνότητα της ισότητας, την υπευθυνότητα της αγάπης.
Πάντως σαν γονιοί υπεύθυνοι και ιστάμενοι πάνω σε αυτές τις καταστάσεις που ζούμε και σε αυτό που είμαστε μπορούμε να καθοδηγήσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό και να δώσουμε και την αφοσίωση μας.
ΔΙΟΝΥΣΗΣ: Βασικά η έλλειψη παιδείας, οι διάφορες μορφές έλλειψης παιδείας διαμορφώνει και ανάλογες νοοτροπίες, νοοτροπίες οι οποίες εύκολα περιορίζονται μέσα από φόβους και ανασφάλειες οικονομικές, κοινωνικές, όντως η παιδεία είναι το κλειδί γιατί μέσα από την παιδεία θα ξεπηδήσει μια κοινή γλώσσα, μια κοινή γλώσσα συνείδησης, που να μπορούν οι άνθρωποι να συζητάνε και πραγματικά να συνεννοούνται και πραγματικά να επικοινωνούν και πραγματικά να θέτουν κοινούς στόχους και κοινή πορεία.
ΛΑΖΑΡΟΣ: Γιατί τα βιώματα είναι κοινά.
ΔΙΟΝΥΣΗΣ: Βέβαια, κοινός παρανομαστής είναι αυτή η ζωή για όλους, παιδεία εστιασμένη στην αλήθεια, γιατί η αλήθεια ελευθερώνει τον άνθρωπο, γι’ αυτό και μίλησε και η Ειρήνη για βιωματική παιδεία, η οποία στηρίζεται φυσικά και από γνώσεις και από συνθέσεις γνώσεων.
ΗΛΙΑΣ: Καταλήγουμε σε ένα αδιέξοδο, για μένα για να αλλάξει ο άνθρωπος πρέπει να αλλάξει η παιδεία η οποία λαμβάνεται, για να αλλάξει η παιδεία, όταν η παιδεία καθορίζεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από το εκάστοτε σύστημα, πρέπει να αλλάξει το σύστημα, για να αλλάξει το σύστημα πρέπει να αλλάξει ο άνθρωπος, είναι ένας φαύλος κύκλος κάπου πρέπει να δούμε που μπορεί να σπάσει, για μένα εκεί είναι το ερώτημα, το ερώτημα δεν είναι αν χρειάζεται η παιδεία, φυσικό είναι ότι πρέπει να αλλάξει η παιδεία, το θέμα είναι πως θα αλλάξει η παιδεία. Λίγο αντίθετη αλλά κατά ένα μεγάλο ποσοστό καθορίζεται από το σύστημα το οποίο κυβερνάει, για μένα εκεί είναι το ερώτημα και ακόμα απάντηση ξεκάθαρη δεν έχω βρει και γι’ αυτό το θέτω έτσι σαν έναν φαύλο κύκλο, αν μπορεί κάποιος κάτι να πει.
ΓΙΑΝΝΗΣ: Αυτό το ερώτημα που τέθηκε είναι ένα κλασικό πολιτικό ερώτημα που πρέπει να είναι του ανθρώπου πολιτικού όντος, αλλά ο άνθρωπος δεν είναι πολιτικό ον μόνο, είναι και κυβερνητικό και θρησκευτικό και έχει όλο το πνεύμα των σχέσεων, αυτό το οποίο όμως μάς επιτρέπεται βεβαίως εντός εισαγωγικών να λειτουργήσουμε μέσα στο ισχύον σύστημα κάτι το οποίο είναι πολύ σωστό να αλλάξει απ’ την μια στιγμή στην άλλη, είναι να μπορούμε να δημιουργήσουμε δομές που να βασίζονται πρώτον στην αυτοοργάνωση ως αποτέλεσμα αυτοπειθαρχίας απέναντι στο κοινό, δηλαδή η κατανόηση μέσα μας ότι το κοινό είναι ο εαυτός μας, ότι το συμφέρον μου είναι το συμφέρον όλων, αυτό ωθεί τον άνθρωπο στο να είναι ενεργός. Μπορούν λοιπόν να δημιουργηθούν δομές όπως αυτή εδώ, η οποία δεν μπορεί να ελεγχθεί, υπό τις ισχύουσες δομές, η οποία όμως μπορεί να παράγει αποτελέσματα παιδείας και παιδιά συνείδησης που είναι το ζητούμενο για εμάς, άρα αυτοοργάνωση, όχι σε ένα κοινό στόχο ο οποίος θα οριστεί από κάποιο καταστατικό, αλλά ο κοινός στόχος ο οποίος είναι ότι εγώ έχω το δικαίωμα να ζω ελεύθερος. Δηλαδή η αλλαγή της παιδεία μέσα από την παιδεία που παρέχουμε εμείς μεταξύ μας αυτή την στιγμή, σαν κατάσταση ζωντανή, αυτοοργάνωση πυρήνων.
ΛΑΖΑΡΟΣ: Είναι μια δημιουργική πρόταση, δηλαδή επειδή το σύστημα δεν μας ικανοποιεί ή καταστρέφουμε το σύστημα με αναρχικό τρόπο είτε γινόμεθα δούλοι είτε αυτοοργανωνόμεθα για να έχουμε την λιγότερη εξάρτηση από το κακό σύστημα είτε βεβαίως το αλλάζουμε, η απάντηση και ο προβληματισμός ο δικός σου Ηλία ήτανε ότι εφόσον είναι ένας φαύλος κύκλος πώς να το αλλάξεις,
ΗΛΙΑΣ: Για να αλλάξει πρέπει να αλλάξει η παιδεία.
ΛΑΖΑΡΟΣ: Δεν είναι εύκολο γιατί είναι η συνήθεια μέσα, το θέμα όλων των λαδωμάτων και όλων αυτών είναι τούρκικες συνήθειες.
ΕΛΕΝΗ: Υπάρχει ένα ζήτημα το εκάστοτε σύστημα ή εκάστοτε πολιτική κυβέρνηση πως ανακύπτει; Και πως δημιουργείται; Είναι κάτι που ανακύπτει αυθορμήτως μέσα από την ίδια την κοινωνία ή επιβάλλεται; Αυτό είναι κάτι που να το δούμε γιατί μιλάμε συχνά σαν να είναι οι άλλοι και εμείς, δηλαδή εμείς οι κάποιοι που μας επιβάλλουν κάποιοι άλλοι, αυτοί οι άλλοι είναι τόσο άσχετοι από το τι είναι η κοινωνία κάθε φορά σε κάθε ιστορική περίοδο;
ΛΑΖΑΡΟΣ: Η Ελένη βάζει ένα θέμα, το σύστημα όπως είναι προέρχεται από τους ψήφους τους δικούς μας, επομένως από την στιγμή που εμείς ψηφίζουμε έχουμε την κυβέρνηση που αντιστοιχεί σε εμάς.
ΑΝΤΡΕΑΣ: Το σύστημα μοιάζει με την βαρύτητα που έχει ο πλανήτης, είναι το αποτέλεσμα, η συνισταμένη μιας πυκνότητας, μιας μάζας πυκνότητας, η οποία όμως εδώ δεν είναι υλική αλλά ηθική ή συνειδησιακή. Το σχήμα αυτής της ‘βαρύτητας’ είναι πυραμιδοειδές, όσο πας προς ‘τα κάτω’ τόσο πιο εκτεταμένο και βαρύ είναι. Ο Βούδας και ο Χριστός ήρθαν να μας πουν να ξεφύγουμε από τον τροχό των ενσαρκώσεων, δηλαδή από ‘το σύστημα’. Πρέπει να παλέψουμε με την ψευδαίσθηση που το ίδιο το σύστημα μας επιβάλει, την ψευδαίσθηση της ποσότητας. Αναρωτιέστε: «μπορώ εγώ, μόνος μου, να τα καταφέρω;». Αν παραμείνετε στην διάσταση της ποσότητας θα εκμηδενισθείτε. Η ποσότητα είναι μία από τις πολλές διαστάσεις της Πραγματικότητας. Μια άλλη διάσταση είναι η Ποιότητα και μια τρίτη διάσταση είναι η αξία, η συνείδηση, κλπ. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι η ποσότητα πάντοτε που καθορίζει, τις τύχες μας. Όταν λείπει η ποιότητα και η αξία, τότε ναι, η ποσότητα είναι καθοριστική. Γνωστή η νοοτροπία: «είμαστε πιο πολλοί θα σας δείρουμε αν δεν κάντε αυτό που σας λέμε». Αν όμως ατομικά ο καθένας ανοιχτεί στις επόμενες διαστάσεις της ποιότητας και της αξίας, τότε λέμε ότι ‘αρχίζει να ξεφεύγει από το σύστημα’ (το κατεστημένο της ποσότητας). Βέβαια, δεν ξεφεύγει, αλλά το μετακινεί, το μετατοπίζει, το διευρύνει, το αναβαθμίζει, του δίνει νέες διαστάσεις. Δείτε τι έγινε με τον Σωκράτη. Δεν έκανε τίποτα άλλο από του να αναβαθμίζει το σύστημα με ‘προσωπικό κόστος’. Ούτε σχολή έκανε, ούτε οπαδούς είχε, και οι μαθητές του ήταν ελεύθεροι να συζητούν μαζί του και να κάνουν ό,τι θέλουν. Θα μου πείτε: «Σωκράτης είμαι εγώ»; Ε, λοιπόν, ναι! Αν και εγώ βάλω παραπάνω διαστάσεις στην ζωή μου θα είμαι Σωκράτης. «Ναι, αλλά», θα μου πείτε πάλι: «το σύστημα ‘έφαγε’ τον Σωκράτη!» Αυτή λοιπόν η περίφημη αθηναϊκή δημοκρατία δεν μπόρεσε να καταλάβει, δεν μπόρεσε να αναπτυχθεί τότε, αλλά ο Σωκράτης την έσπρωχνε. Πολύ αργότερα αφομοιώθηκε το μήνυμα του Σωκράτη, όχι μόνο από την Αθήνα αλλά από ολόκληρο τον κόσμο. Ο Σωκράτης μετακίνησε το κέντρου βάρους, άλλαξε το βαρυτικό πεδίο κάθε δημοκρατίας, και γι’ αυτό, ακόμα και σήμερα, όταν λες ‘Σωκράτης’ αυτό το όνομα έχει ένα κάποιο περιεχόμενο, ένα τεράστιο ηθικό και πνευματικό περιεχόμενο.
Άρα, λοιπόν, το σύστημα δεν πρέπει να μας φοβίζει. Από μια άποψη είναι ‘Ευλογία Θεού΄. Μας κρατάει στην γη! Αν δεν είχαμε βαρύτητα δεν θα μπορούσαμε ούτε να περπατήσουμε ούτε να χτίσουμε ούτε να μετακινηθούμε, ούτε και να πετάμε! Ας μην τα βάζουμε με το σύστημα, αλλά ας το ανιχνεύσουμε να το γνωρίσουμε, και να το αναβαθμίσουμε.
Πιστεύω, τελικά, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τον ατομικό δρόμο, την ατομική εξέλιξη και αναβάθμιση. Μακάρι όλοι, ατομικά, να μετακινηθούμε. Τότε το σημερινό σύστημα θα ‘τουμπάρει’ και θα γίνει ένα άλλο σύστημα με άλλες προδιαγραφές και άλλες δυνατότητες, κατά πολύ ανώτερες.
ΕΙΡΗΝΗ: Ανάμεσα στο σύστημα, την παιδεία και τον άνθρωπο που είπε πριν ο Ηλίας κοινός παρανομαστής είναι ο άνθρωπος, οπότε αν δεν αλλάξει ο άνθρωπος, θα τον ορίζει το σύστημα, θα διαμορφώνει την παιδεία…δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα, δεν μπορείς να επιβάλεις στον άλλον ένα σύστημα επειδή το σκέφτηκες, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι ο καθένας μας ξεχωριστά και επειδή ναι, ατομικός είναι ο δρόμος, όμως όταν τόσες ατομικές συνειδήσεις, τόσες ατομικότητες θέσουν τον εαυτό τους για το καλό του όλου ναι, τότε επιδράς να διαμορφωθεί και να δομηθεί αυτό το σύστημα και αυτή η παιδεία με γεωμετρική αύξηση και όχι αθροιστική. Αυτό βλέπω να κουμπώνει με όσα είπε ο Αντρέας, ο καθένας μόνος του αλλά όλοι μαζί παράλληλα μπορούμε να αλλάξουμε ότι δεν μπορεί να αλλάξει κάθε κύτταρο της κοινωνίας μας, κάθε άτομο, κάθε πολίτης και η δημοκρατία όπως την αισθάνομαι και την ζω δεν είναι ναι, εντάξει είμαστε 100 οι 90 ψηφίζουν αυτό και αφού …φροντίζουνε και για τις ανάγκες των άλλων 10, δεν είναι ότι κερδίζει κάποιος εις βάρος κάποιου άλλου, κάπως έτσι το έχω στο μυαλό μου.
ΑΝΤΡΕΑΣ: Σε αυτό το χώρο αξίζει τον κόπο να μιλήσουμε για την Δημοκρατία. Όμως, εκείνη η δημοκρατία, των Αθηναίων, μετά από 25αιώνες, χρειάζεται ασφαλώς ανακαίνιση. Κάθε σύστημα δημιουργεί κάποιες συνθήκες για να εξελιχθούν τα άτομα που το αποτελούν, αλλά μέχρις ενός ορίου. Μετά τα κρατάει στην έλξη του, είναι ένα είδος αυτοσυντήρησης. Η Δημοκρατία υπηρέτησε ένα τεράστιο σκοπό και το πείραμα της Δημοκρατίας επεξεργάστηκε πριν 25 αιώνες ακριβώς σε αυτόν τον χώρο. Ο σκοπός ήταν, τότε, να πάρει τον όχλο, την μάζα, το μαζικό πνεύμα και να το εξατομικεύσει μέσω της συνειδητοποίησης του καθήκοντος και της ευθύνης απέναντι στην συλλογικότητα, και μάλιστα ήταν υποχρέωση του πολίτη να πάρει θέση στα κοινά. Γινότανε, λοιπόν, ένας αγώνας για την αφύπνιση της ατομικότητας, της υπευθυνότητας, της αυτοσυνείδησης. Το μοντέλο εκείνο βασίστηκε στην ποσότητα. Αν οι πολλοί ήθελαν τον εξοστρακισμό του Αριστείδη, ο Αριστείδης έφευγε! Πόσους δεν εξόρισαν και δεν θανάτωσαν! Τον Σωκράτη, τον Θεμιστοκλή, τον Αλκιβιάδη, τους στρατηγούς νικητές των πολέμων τους περνάγανε από δίκη, άλλα αντί΄ άλλων κάνανε! Γιατί; Γιατί έπρεπε οι πολλοί να πάψουν να είναι μια μάζα και να αρχίσουν να έχουν μια ευθύνη, έστω δια του πόνου, έστω δια της συμφοράς που οι ίδιοι επιλέγουν. Μετά από 2.500 χιλιάδες χρόνια εκείνη η Δημοκρατία πρέπει να αναθεωρηθεί, να αναβαθμιστεί σε ένα ανώτερο περιεχόμενο. Η έννοια της πλειοψηφίας πρέπει να ξεπεραστεί. Πιστεύω πως έχει έρθει η ώρα να ξαναδούμε την Δημοκρατία σε περισσότερες διαστάσεις και τις διαστάσεις αυτές πάλι το άτομο, ο πολίτης θα τις προσθέσει. Κάθε ψήφος θα όφειλε να έχει διαφορετική βαρύτητα, διαφορετική ποιότητα. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι σοφότεροι, άνθρωποι που αγαπούν πραγματικά τον άνθρωπο και υπάρχουν άνθρωποι που είναι πιο αδαείς, πιο αδιάφοροι για τους άλλους. Με την Σοφία και την Αγάπη, λοιπόν, η Δημοκρατία μπορεί να εξελιχθεί σε ένα πολίτευμα καθολικής συναίνεσης, όπου η ανάγκη του κάθε ανθρώπου και όχι ‘των πολλών’ θα λαμβάνεται προσεκτικά υπ’ όψη. Χρειαζόμαστε μια Δημοκρατία που να τους περιλαμβάνει όλους και να τους συναρμολογεί όλους.
ΕΛΕΝΗ: Το βλέπετε δυνατό; ….με την πολιτεία του Πλάτωνα, που εκεί κυβερνούσανε οι ολίγοι και οι εκλεκτοί;
ΑΝΤΡΕΑΣ: Όχι, επιμένω στην αξία του καθενός, όχι των ολίγων, αυτό μπορούσε να είναι ένα σχήμα πριν 2.500 χιλιάδες χρόνια όπου υπήρχε ο Αρχηγός, ο Ιεροφάντης, Δάσκαλος. Τώρα μπαίνουμε σε μια εποχή συνειδητότητας, χρειάζεται ο καθένας να έχει άποψη, η οποία να ακούγεται, να ζυγίζεται.
ΕΛΕΝΗ: Αλλά μέχρι να φτάσουμε εκεί σε μια ανάλογη ιδανική συνθήκη, ποια είναι τα άμεσα βήματα που θα μπορούσαμε να οραματιστούμε;
ΑΝΤΡΕΑΣ: Εγώ ήδη το πρότεινα: η ποιοτική διάκριση της ψήφου μας. Ήδη το κάνουμε σήμερα, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο. Το ότι μόνο πάνω από 18 ετών ψηφίζουμε, αυτό δεν είναι μία διάκριση; Δεν ψηφίζουν τα παιδιά, άρα υπάρχουν ήδη κάποια κριτήρια. Το θέμα είναι ποιος θα βάλει τα ορθά κριτήρια; Το σύστημα πάλι θα τα βάλει, αλλά πιεζόμενο και θέλοντας να δείξει κάτι προοδευτικό. Τότε θα φροντίζει κάθε άνθρωπος να αποκτά μια αξία. Αν αυτή η αξία θα είναι τα λεφτά του, οι γνωριμίες του, κλπ. (αλλά αυτό ακριβώς δεν ισχύει σήμερα) θα πάμε προς τα πίσω, πάλι, θα είμαστε άξιοι της τύχης μας. Εμείς όμως πρέπει να τολμήσουμε να βάλουμε μια ποιότητα στην ζωή μας, και η ποιότητα αυτή έχει ένα όνομα: ΑΓΑΠΗ. Χωρίς την ποιότητα δεν θα πάμε πουθενά, τελικά, θα κυκλοφορούμε σε αυτόν τον φαύλο κύκλο, μέσα στην ποσότητα, και θα ζούμε μέσα στον τρόμο.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Πρώτα απ’ όλα καλησπέρα σε όλους και ευχαριστώ τους προλαλήσαντες φίλους και αδελφούς μου που στρώσανε το τραπέζι αυτό της κουβέντας μας γιατί και ο λόγος τροφή είναι. Ειπώθηκε πριν ποιος θα μας κρίνει, πιστεύω ότι οι ψυχές που είναι αφιερωμένες στην υπηρεσία του ανθρώπου αισθάνονται ότι κρίνονται από τα πάντα, από αυτές τις πέτρες, το θυμάρι που μυρίζουμε, τα κυπαρίσσια, από παντού. Από την άλλη η κρίση υπάρχει για εκείνους που κρίνουν, αν δεν κρίνεις δεν υπάρχει καμία κρίση για σένα, είσαι ελεύθερος από την κρίση. Δημοκρατία όμως απαιτεί κρίση και διάκριση, αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό και εστιάζομαι στο θέμα της δημοκρατίας που άνθισε εδώ και εκδιώχθηκε, η οποία όπως θα θυμάστε το όνομα της γράφεται με ήττα, από το δήμο. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με μία αντίφαση, όταν σε μία κοινωνία συντηρείται ένα δίπολο δυνάμεων και όλοι στριφογυρίζουν γύρω από αυτό το δίπολο, τότε όπως είπε πολύ σωστά και ο Αντρέας προηγουμένως το ποσοστό 49% και το 51% υποδηλώνει ότι πολύ αργά ή γρήγορα θα έχουμε εμφύλιο, οπότε είμαστε όλοι θύματα μιας δημοκρατίας που γράφεται με έψιλον γιώτα και είναι κάτι τελείως διαφορετικό, αυτή τη δημοκρατία ζούμε κάθε μέρα, φόβου, της φθοράς της δημόσιας υπηρεσίας, της ντροπής, της διαφθοράς, της παρακμής και της παραλυσίας και της αναποτελεσματικότητας. Δεν έχουμε να κάνουμε με δημοκρατία λοιπόν και πρέπει να το παραδεχτούμε και δεν έχουμε να κάνουμε με δημοκρατία διότι δεν έχουμε να κάνουμε με πολιτεία και εκεί εγώ … από άλλες μεγαλουπόλεις του κόσμου γιατί αυτή η υπερβολή; Χάθηκε το μέτρο τόσο πολύ; Τότε σίγουρα άλλο τόσο έχει χαθεί και η δημοκρατία, γιατί η δημοκρατία στην ουσία ένας τρόπος ζωής με μέτρο, νηφαλιότης, ευγενικό λίκνισμα πνευμάτων και έκφρασης πνευματικής, δίχως αυτή την ιερότητα δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρξει και εγώ γι’ αυτό θα συμφωνήσω με τον αδελφό μου Αντρέα με πίστη στο άτομο, ποιο άτομο όμως; Όχι το άτομο το οποίο εμμένει σε μια εξατομικευμένη δράση, όχι στο άτομο το οποίο αποκόπτεται και φτιάχνει έναν ιδιωτικής χρήσεως κόσμο, αλλά το άτομο το οποίο ζει και βιώνει το όλο και ανακυκλώνεται μαζί του και αυτοδιατίθεται σε αυτό, αυτό όμως είναι θέμα παιδείας. Να λοιπόν γιατί δεν υπάρχει δημοκρατία, γιατί δεν υπάρχει ανάλογη παιδεία για να στηριχθεί. Το κενό βρίσκεται εκεί, το κενό της παιδείας στο τέλος καταλήγει να είναι ένα τεράστιο κενό δημοκρατίας. Οι άνθρωποι έχουν πάψει ακόμα να είναι με τον εαυτό τους δημοκρατικοί, η διάνοια τους τούς επιβάλλεται με αυταρχισμό, με καταπίεση, οι συναισθηματικές εμπλοκές υποδουλώνουνε κάτι ανάλογο, όμως διψάνε οι άνθρωποι για ελευθερία. Έλεγε ένας πολύ σοφός πρόγονος το εξής, για να κατανοήσουμε τις διαφορές και τα μεγέθη των εννοιών, γιατί αλλιώς κατανοούμε εμείς σήμερα την δημοκρατία και αλλιώς την κατανοούσαν εκείνοι που την εφεύραν και μίλησαν κάποτε από τον βράχο αυτόν, εκείνη την εποχή λοιπόν όπως γνωρίζεται η Αθήνα ήταν πολύ διαφορετική και διαφορετικών διαστάσεων από την σημερινή. Έλεγε λοιπόν τότε ένας μεγάλος πολιτικός το εξής: «Ότι εάν τα όρια μιας πόλεως μεγαλώσουν τόσο πολύ ώστε εάν κάτι συμβεί σε κάποιον πολίτη αυτής της πολιτείας και φωνάξει από την περιφέρεια της πολιτείας και δεν μπορεί να ακουστεί στο κέντρο, τότε αυτή η πόλη έχει μεγαλώσει υπερβολικά» όπως καταλαβαίνετε το να πούμε κάτι τέτοιο σήμερα θα θεωρηθεί ανέκδοτο. Σήμερα σε ληστεύουνε στο ένα διαμέρισμα και ο άλλος που είναι δίπλα ούτε καν το καταλαβαίνει, δεν γνωρίζουμε ποιος μένει στην πολυκατοικία. Έτσι είναι ουτοπία να μιλάμε για μια δημοκρατία που δεν μπορεί να εφαρμοστεί διότι δεν υπάρχει το κατάλληλο περιβάλλον και ο άνθρωπος διαμορφώνεται από το περιβάλλον του και η παιδεία είναι αυτή που διαμορφώνει περιβάλλον. Εάν εμείς σήμερα δεν έχουμε παιδεία και δεν έχουμε περιβάλλον αυτό δεν συνέβη τυχαία, συνέβη επειδή μια συγκεκριμένη θέληση το κατάφερε αυτό, όπως επίσης μια άλλη θέληση είναι εφικτό να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον, να διαμορφώσει τις κατάλληλες συνθήκες για να υπάρξει δημοκρατία. Μια δημοκρατία που φυσικά θα ανακυκλωθεί πρώτα σε μικρές ομάδες ανθρώπων, οι οποίοι όμως θα θέσουν τον εαυτό τους ως πρωτεργάτες για να δημιουργήσουν κοινωνίες πρότυπα, (μεικτές κοινωνίες), πρότυπα όμως κοινωνίες, πρότυπα σχέσεων, συμπεριφορών, δομών, λειτουργιών. Δεν μας άφησαν και πολλά πράγματα να σκεφτούμε οι πρόγονοι μας, όμως έχουμε πάρα πολλά να εφαρμόσουμε και πιστεύω η αξία μας θα είναι κατά πόσο καθαρά θα θέλουμε να εφαρμόσουμε και να αξιοποιήσουμε τους θησαυρούς που μας άφησαν, γιατί αν έχεις τους θησαυρούς και δεν τους χρησιμοποιείς γίνεσαι κάτι χειρότερο από φτωχός, γίνεσαι ανάξιος. Και εμείς εδώ σε αυτόν τον τόπο δεν πίστευα πως έχουμε τα περιθώρια να γίνουμε πιο ανάξιοι απ’ ότι έχουμε φανεί απέναντι στην κληρονομιά μας, η οποία δεν είναι και δική μας, είναι μια κληρονομιά για όλο τον άνθρωπο.
ΛΑΖΑΡΟΣ: Όμως σαφώς ένα σύστημα διακυβερνήσεως πρέπει να υπάρχει, από την ιστορία έχουμε δει ότι η δημοκρατία δεν ξέρω αν είναι το ποιο καλό γιατί εγώ προσωπικά πιστεύω ότι ο κάθε ένας λαός το επίπεδο το οποίο βρίσκεται, ανάλογα τον πληθυσμό, την μόρφωση και τις δυνατότητες του και την πνευματικότητα του έχει ανάλογο είδος παιδείας, ένα ανάλογο είδος διακυβέρνησης. Γι’ αυτό σήμερα στον κόσμο υπάρχουν και δικτατορίες και ελεύθερα καθεστώτα και φεουδαρχισμός ακόμη και δημοκρατία και αληθινή δημοκρατία σε πολύ λίγα κράτη. Εν πάση περιπτώσει δεν λέω το πιο δίκαιο, λέω το πιο αντιπροσωπευτικό, όμως όταν οι αντιπρόσωποι τους οποίους βάζουμε εμείς είτε δεν είναι οι κατάλληλοι είτε μπαίνουμε σε ένα σύστημα το οποίο δεν έχει αρχές και κοιτάνε να μοιάσουν στους κακούς και όχι στους καλούς, τότε αρχίζει και νοσεί και η δημοκρατία, η οποία παρόλο τα καλά λόγια που έχουμε να πούμε για τους αρχαίους δεν ήτανε και τόσο καλοί, ίσως στην εποχή του Περικλή ναι, άλλες εποχές είχε μεγάλες αδικίες και όπως είπε ο Αντρέας και ξέρουμε από την ιστορία όποιος πήγαινε να βγάλει λίγο κεφάλι, να αποκτήσει αξία διότι την απέδειξε με τους πολέμους ή άξιος στρατηγός ή δίκαιος ή ότι άλλο, τον τρώγανε γιατί η αντιπροσωπευτικότητα σημαίνει ότι όλοι πηγαίνουν προς τον μέσο όρο, όποιος είναι παραπάνω από το μέσω όρο δεν είναι αντιπρόσωπος του μέσου όρου και βεβαίως δεν είναι και ο από κάτω. Εγώ το οποίο θα έλεγα, όλα αυτά που ειπώθηκαν ήταν πάρα πολύ σπουδαία, αλλά δεν μπορούμε να τα βάλουμε στο εδώ και τώρα, είναι εμείς με όση ισχύ διαθέτουμε, έξω βεβαίως από τα αυταπόδειχτα αυτά τα οποία ειπώθηκαν προηγουμένως, ότι η ζωή μας πρέπει να είναι σωστή, πρέπει να είμαστε υποδείγματα, καλών ανθρώπων, ανθρώπων που φροντίζουμε για τον συμπολίτη μας και τον συνάνθρωπο μας, έξω από αυτά τα οποία είναι αυτονόητα για εμάς, ότι να κοιτάξουμε να συμβάλουμε μια και το σύστημα δεν μπορεί να αλλάξει και το σύστημα νοσεί, τουλάχιστον να συμβάλουμε να γίνει πιο καλή δημοκρατία. Το ιδανικό σύστημα στις σημερινές συνθήκες θα ήτανε η δημοκρατία των Αρίστων, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε αν οι 300 που μας εκπροσωπούν είναι οι Άριστοι και αυτοί εκλεγούνε από την ψήφο την δικιά μας, η κατάσταση δεν θα είχε φτάσει στην κατάσταση που έχουμε σήμερα, δεν είναι έτσι; Δεν θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι δεν υπάρχουνε σήμερα στην Ελλάδα 300 ή 3.000 ή 30.000, για παραπάνω δεν ξέρω, άνθρωποι ικανοί να πραγματοποιήσουνε το εφικτών με πιο καλό τρόπο απ’ ότι σήμερα. Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ ότι δεν υπάρχουνε 40, 50, 100, έντιμοι άνθρωποι, οι οποίοι θα μπορούσανε να χρησιμοποιήσουνε το δημόσιο χρήμα και τις δημόσιες δυνάμεις για το καλό ή το άριστο για το συμφέρον του τόπου. Για το πράγμα μια και θα έχουνε την ψήφο την δικιά μας έστω κι αν είμαστε 20 ή 50 ή 200, θα μπορούσαμε να το κάνουμε εδώ και τώρα, όσον αφορά το θέμα (μονάδα) σαφώς ο κάθε άνθρωπος μπορεί να γίνει ένα φως, το οποίο με το παράδειγμά του να επηρεάσει προς το καλό και να αντισταθείς στην σήψη του (κόσμου ή του όχλου), αυτό ναι δημιουργεί ρωγμές, δικιά μας υποχρέωση. Θα ήθελα όμως να βάλω μια άλλη διάσταση, απλός για το φιλοσοφικό και για το πρακτικό, ο καθημερινός μας κόσμος είναι βασισμένος στα δικαιώματα, ο κάθε ένας παλεύει να κατακτήσει ένα δικαίωμα, το οποίο η ιστορία του, η εργασία του, η προσφορά του τον κάνει δικαιούχο, μετά να επιβάλει το δικαίωμα αυτό στους συνανθρώπους του και αν το κατοχυρώσει και νομικά, αυτό δεν κάνουμε σήμερα; Όλες οι απεργίες, όλα αυτά τι γίνονται; Και για κατοχυρώσει και να πάρει το αποτέλεσμα του δικαιώματος του πολλές φορές δεν τον νοιάζει να λιανίζει ή να αδικεί τους άλλους. Είμαστε κάθε μέρα με τις πορείες, ο κάθε ένας όποιος έχει κάποια εργασία και νομίζει ότι αδικείτε δεν πηγαίνει από το πεζοδρόμιο και πηγαίνει από την Πατησίων, κάθε ένας που του σκίσανε το Κοράνι δεν έχει άλλον τρόπο παρά να βάζει φωτιά και να καίει την Αθήνα κτλ. Αυτή είναι η χρίση δικαιωμάτων τα οποία έχει πάρει ο καθένας, μιλήσαμε προηγούμενα ότι θα μπορούσαμε να γίνουμε εστίες παραδείγματος για να αλλάξει η παιδεία των ανθρώπων με την φροντίδα μας προς τον συνάνθρωπο, αυτό είναι καθήκον. Εάν λοιπόν φανταστούμε μια φανταστική κοινωνία όπου αντί για το δικαίωμα ο άνθρωπος να παλεύει να εκδηλώσει το καθήκον το οποίο του έχει, νομίζει ότι του έχει ανατεθεί και ο συνειδητός άνθρωπος ξέρει το καθήκον του, θα είχαμε μια πιο ιδανική κοινωνία, βέβαια φιλοσοφούμε καλό είναι και να ονειρευόμαστε.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Έχει γραφτεί ότι καλό είναι να κυβερνούνε εκείνοι οι οποίοι έχουν φιλοσοφήσει την ζωή γιατί αυτοί που δεν έχουν φιλοσοφήσει δεν μπορούν να (δουν) μπροστά…
ΠΗΓΗ: Σήμερα αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση όπου γενικά πρόκειται για μια εξ αίματος διαδοχή, από οικογένεια σε οικογένεια επί σειρά ετών όσα χρόνια θυμάμαι τον εαυτό μου, και αυτό κατά την θέση μου οφείλεται στο γεγονός ότι ο καθένας από εμάς περιμένει έναν ηγέτη να αποφασίσει γι’ αυτόν, να αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτόν και να τον οδηγήσει. Έχοντας πια απομακρυνθεί αρκετά από την παιδεία την οποία συζητούμε, την οποία θα ήτανε αναγκαία να ήτανε, οι έννοιες αυτές έχουν αποκτήσει στον νου μας, στον νου του ανθρώπου διαστάσεις πραγματικά ελάχιστες, πάρα πολύ μικρές και πολύ αποκομμένες από την ουσία. Εκείνο λοιπόν που εγώ εντοπίζω και βέβαια το είπαμε και σήμερα είναι ότι εφόσον ο καθένας πήρε την απόφαση να βρεθεί εδώ σήμερα και οποιαδήποτε απόφαση παίρνει πρέπει να την στηρίζει με την ίδια του την ζωή, δεν ωφελεί να περιμένει να αλλάξουν τα πράγματα αν δεν αλλάξουμε εμείς στο καθετί στην ζωή μας και αυτό θέλει προσπάθεια και θέλει και αγώνα γιατί τα πράγματα είναι δύσκολα. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι για μένα δεν υπάρχει λύση στο εδώ και στο τώρα έτσι όπως έχουμε μάθει να το λέμε, κάτι το οποίο θα αλλάξει τα πράγματα από αύριο και θα είναι μια άλλη ζωή. Αυτό είναι μια πορεία ατομικής εξέλιξης που σε συνεργασία πολλών μικρών πυρήνων είναι δυνατόν να υπάρξει μια παραγωγική αύξηση τέτοια ώστε να είναι (το κρίσιμο και το σωστό) για να μπορέσει να γίνει (αυτό που γίνεται). Αλλά αυτό ξεκινάει όταν εγώ ασκώ την δικαιοσύνη στον εαυτό μου …ομοίως και την νομοθεσία, ομοίως και την πράξη, η εκτελεστική …είναι η πράξη, το πώς αυτό εφαρμόζεται. Πρόκειται δηλαδή για το ίδιο μοτίβο το πώς θέλει ο καθένας να ζει, όπως ο καθένας θέλει να ζει έτσι ζει και την χώρα του, έτσι ζει την κυβέρνηση του και έτσι ζει και το κάθε τι, μέσα από το οποίο βρίσκεται… επομένως είναι μια πράξη, απόφαση για τον άνθρωπο σήμερα που έχει φτάσει σε αδιέξοδο γι’ αυτό που αναλύσαμε, να θελήσει να διεκδικήσει το δικαίωμα το να είναι άνθρωπος και να ζει ανθρώπινα, να ζει έτσι όπως έχει δικαίωμα να ζει και όπως οι περισσότεροι από εμάς έχουμε εργαστεί για να ζούμε. Να μην αφήνει δηλαδή την επιλογή σε κάποιον άλλον, είναι η επιλογή που οφείλουμε να κάνουμε στον ίδιο μας τον εαυτό, με αυτόν τον τρόπο τίθεται μια βάση ….. προσφοράς, με την πρόνοια και σαν παρένθεση θεωρώ τον νόμο πρόνοια, δηλαδή το να εφαρμόσουμε τους νόμους μιας πολιτείας ότι αυτό είναι πρόνοια, δεν είναι καταπίεση…έτσι θα βοηθήσουμε και τον ίδιο τον νομοθέτη, τον απρόσωπο αν θέλετε να πάψει να φτιάχνει νόμους και τα παραθυράκια, αλλά να λειτουργήσει μια κατανομή, μια νομή αυτό είναι η λέξη νόμος, μια κατανομή για το κάθε τι ανάλογα την αξία του καθενός την πραγματική. Αυτό που εν τέλει διεκδικεί και αυτό που θέλει πραγματικά.
ΔΙΟΝΥΣΗΣ: Αυτό που νιώθω από παιδί που ήρθα σε επαφή με κινήσεις ανθρώπων που προσπαθούν να νομοθετήσουν λειτουργίες και αποφάσεις για την ζωή τους, αυτό που ήρθα σε επαφή ήτανε στεγανά, διαφορετικές γλώσσες, μια Βαβέλ, δεν καταλάβαινε ο ένας τον άλλον, ακόμα και οι ίδιοι που ήτανε στο ίδιο κόμμα. Έτσι συνειδητοποιώ ότι υπάρχει μια ασθένεια της κοινωνίας, που είναι αυτή η ίδια η Βαβέλ, η ασθένεια όμως την συνδέω με την έλλειψη σθένους και σθένος ορίζω την δύναμη ένωσης, ενότητας. Έτσι βλέπουμε λοιπόν ότι σε αυτήν την κοινωνία ενώ αφθονούν οι ειδικότητες, που είναι κρυμμένες άγνοιες, δεν αφθονούν το ίδιο και οι ενότητες και κάθε κίνηση ενότητας είτε καπηλεύεται είτε οικειοποιείται είτε αποτυγχάνετε με κάποιο τρόπο. Έτσι αυτό που πιστεύω ότι έχουμε να κάνουμε μέσα σε αυτή την κοινωνία δεν είναι ούτε να καταστρέψουμε ούτε να κοντράρουμε ούτε τίποτα απ’ όλα αυτά, αλλά να συμπληρώσουμε αυτό που λείπει και αυτό που λείπει είναι η προσφορά, αληθινή προσφορά από την ψυχή και την καρδιά του ανθρώπου σε κάθε τομέα πνευματικό, υλικό, κοινωνικό και αυτό το παράδειγμα έχουμε να δώσουμε στους συνανθρώπους μας. Αυτό είναι το φάρμακο για αυτή την ασθένεια και θα είναι παράδειγμα σθένους και ένωσης και θα βοηθήσει αυτή την κοινωνία να ορθοποδήσει ως κοινωνία ανθρώπων με άλφα κεφαλαίο.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Πως εκφράζεται αυτό το σθένος και αυτή η ένωση;
ΔΙΟΝΥΣΗΣ: Με την ίδια την δύναμη της προσφοράς που έχει ο άνθρωπος, ο άνθρωπος έχει την δύναμη να προσφέρετε στον συνάνθρωπο του και αυτή την έχει ξεχάσει.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Εννοείς με πολύπλευρη δράση ή κάτι άλλο;
ΔΙΟΝΥΣΗΣ: Εννοώ με δράση που ο καθένας ξεκινάει στην ζωή του είτε είναι στην οικογένεια του είτε είναι στο περιβάλλον της εργασίας του είτε είναι σε οποιοδήποτε πόστο κι αν ασχολείται η οποία στηρίζεται στην αφύπνιση, στην ενεργοποίηση αυτού του δικαιώματος του ανθρώπου γιατί μιλάμε για δικαιώματα, αλλά πολλές φορές νιώθω σαν να έχω το δικαίωμα να μπω σε ένα σούπερ μάρκετ και να ψωνίσω από τα πράγματα που έχει το σούπερ μάρκετ, έχω πολλά πράγματα να ψωνίσω αλλά μόνο ότι πουλάει αυτό και το δικαίωμα μου να ψάχνομαι έξω από το σούπερ μάρκετ, το δικαίωμα μου να δημιουργώ πράγματα και όχι να αγοράζω τα έτοιμα; Γιατί το έχω ξεχάσει; Πως θα το θυμηθώ;
ΓΙΩΡΓΟΣ: Νομίζω ότι σήμερα τα δικαιώματα έχουν περιοριστεί ακόμα και στο θέμα της τροφοδοσίας, συγνώμη για την παρένθεση αλλά είναι κάτι το οποίο σαν μέτρο πέρασε κάτι από την μύτη μας και θα έρθει η ώρα που θα μετανιώσουμε που δεν του δώσαμε πολύ σημασία, σήμερα όποιος πάει σε ένα pet shop μπορεί να βρει μια τεράστια ποικιλία ζώων για το σπίτι του κατοικίδιων από αράχνες, μέχρι ιγκουάνα, κροκόδειλους, μπορείς να πάρεις τα πάντα. Η εικόνα μας δείχνει ότι ζούμε σε μια ελεύθερη κοινωνία όπου κανείς είναι ελεύθερος να κάνει ακόμα και αυτό να πάρει έναν κροκόδειλο σπίτι του, για τόλμησε να πάρεις μια κατσίκα και θα δεις τι θα πάθεις, για τόλμησε να βάλεις ένα πουλερικό, καμία κοτούλα και θα δεις τι φασαρία θα έχεις με τον νόμο, όπως έχει απαγορευτεί και το ψάρεμα. Είμαστε σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορίας, όπου βρισκόμαστε κάτω από το φάσμα ενός διατροφικού φασισμού απόδειξη αυτού θα σας αναφέρω ένα μόνο το οποίο εφαρμόστηκε ήδη στην Κύπρο, όταν οι κύπριοι πολιτικοί πριν από δυο χρόνια περίπου αντέδρασαν προς τον υπουργό εξωτερικών της Αμερικής για την εισαγωγή μεταλλαγμένων τροφίμων γενετικών τροποποιημένων στην Κύπρο και ζήτησαν να φέρουν ετικέτα και ανάλογη ένδειξη, τους ειπώθηκε ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον και αν θα επέμεναν σε μια τέτοια απαίτηση θα είχαν σοβαρές κυρώσεις, δηλαδή είχαν υπογράψει ήδη συμφωνίες με τον παγκόσμιο οργανισμό τροφίμων ο οποίο εδρεύει στην Αμερική και είναι γνωστό ότι χειραγωγεί όχι μόνο μια αλλά δεκάδες κυβερνήσεις ανά τον κόσμο με διεθνής νόμους, μπορείς να μιλάς για δημοκρατία όταν ο αέρας που αναπνέεις, το νερό που πίνεις και η τροφή σου είναι μολυσμένα; Ή μάλλον μέχρι πότε θα αντέξεις να μιλάς και να ζεις την δημοκρατία σε τέτοιο περιβάλλον, είναι λοιπόν αντιφάσεις μιας σκληρής πραγματικότητας και θα συμφωνήσω με την Πηγή ότι δεν μπορούμε να έχουμε ψευδαισθήσεις ότι μπορεί να αλλάξουμε τα πράγματα θαυματουργικά από την μια μέρα στην άλλη, αλλά το ζητούμενο είναι σε εκείνο το σημείο που ειπώθηκε για την δύναμη του ατόμου, μπορεί να επηρεάσει την κοινή συνιστάμενη, η κρίσιμη μάζα. Είμαστε μια κοινωνία σε κρίση, σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτή η παγκόσμια κρίση και είναι ένα βίωμα ατομικό και εδώ λοιπόν βρίσκεται και το κλειδί, πως διαχειρίζονται οι άνθρωποι την εσωτερική τους κρίση; Όσο την διαχειρίζονται με παθητικότητα, κρύψιμο και αποκοπή από το όλο εξασθενούν, εκείνοι οι οποίοι χρησιμοποιούν και αξιοποιούν την αυτήν την εσωτερική κρίση που ζουν και την κάνουν εσωτερική δράση, εν θυμούνται την πράξη ενεργού πολίτη, αφού την ουσία ενεργοποιεί τις αρχές του με τις πράξεις στο σύνολο, τότε μιλάμε για κάτι τελείως διαφορετικό, αλλά και αυτό ακόμα για να ειπωθεί, να διαδοθεί είναι και αυτό πάλι μια έκφραση, μια μορφή παιδείας.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Αξιοποιούμε το βήμα της Δημοκρατίας και ο καθένας λέει την άποψή του. Είναι δικαίωμά μας και να συμφωνούμε και να διαφωνούμε.
ΕΛΕΝΗ: Αυτή είναι μια στάση που δεν συμφωνώ επίσης, αλλά είναι τοποθετήσεις και είναι σεβαστές.
ΚΙΜΩΝΑΣ: Εγώ πιστεύω ότι όσο και αν ακούγεται εγωιστικό, δεν μπορώ να φτιάξω τον άλλον, αν κάτι δεν μου αρέσει, αλλά ίσως μπορώ να κοιτάξω τον εαυτό μου. Οπότε δηλαδή το πεδίο που πρέπει να ενεργήσω, που μπορώ να ενεργήσω είναι ο εαυτός μου. Υπάρχει μια κρίση τα πάντα δεν μας αρέσουν, δεν μας αγγίζουν, τι μπορούμε να κάνουμε από τη φάση που βρισκόμαστε, αν ανέβουμε ένα σκαλοπάτι μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Εννοείς πνευματικό σκαλοπάτι;
ΚΙΜΩΝΑΣ: Πνευματικό.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Άρα εντοπίζεις την διέξοδο του σημερινού ανθρώπου που βρίσκεται σχεδόν προ τετελεσμένων γεγονότων να γυρίσει το μάγουλο από την άλλη πλευρά, να αντιδράσει με τον πνευματικό του εαυτό, να ενεργοποιηθεί πνευματικά δηλαδή και αυτό θα φέρει τα λύση. Και εγώ θα συμφωνήσω με την άποψή σου αυτή, είναι συμπληρωματική της προηγούμενης εξάλλου.
ΑΝΤΡΕΑΣ: Πρέπει να ξεφύγουμε από την μονοδιάστατη αντίληψη της ποσότητας. Για να αλλάξει το σύστημα δεν χρειάζεται να πέσουμε όλοι μαζί επάνω του για να το τουμπάρουμε. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να αλλάξει κάτι ελάχιστο μέσα σε αυτό και να ανατραπούν όλες οι ισορροπίες (το κοινώς λεγόμενο ‘κουμπί’). Μην ζούμε λοιπόν με το φάντασμα: «εγώ τι μπορώ να κάνω μόνος μου». Φανταστείτε ένα τεράστιο μπαλόνι, πάρτε μια καρφίτσα και τρυπήστε το! Πόσο μεγάλη είναι η τρύπα μπροστά στο μπαλόνι; Τι ανατροπές όμως μπορεί να κάνει αυτή η τρύπα; Μπορεί να γίνει μια τρύπα στο σύστημα, να αφήσουμε το φως να περάσει μέσα από την τρύπα; Θα δρομολογήσει αλυσιδωτές διαδικασίες, οι οποίες είναι απρόβλεπτες. Είπαμε πριν ότι όλος ο σκοπός της ενσάρκωσης του ανθρώπου, της ανθρωπότητας να ξεφύγει από τον τροχό των ενσαρκώσεων. Το σύστημα είναι, στην ουσία, αυτή η ψευδαίσθηση η οποία συγκρατεί μέσα του τις ψυχές των ανθρώπων και τις απομυζά (το MATRIX!).
Εάν όμως ένας ξεφύγει, ανοίγει μια τρύπα! Εμείς, δεν θέλουμε να καταστρέψουμε το σύστημα, ίσα ίσα θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι στους συνανθρώπους μας και στον εαυτό μας, φυσικά, αλλά δεν χρειάζεται να είμαστε το 100%. Μπορούμε όμως να εξασφαλίσουμε το 100% του εαυτού μας; Βλέπετε ότι ούτε αυτό το έχουμε εξασφαλίσει, ακόμα. Άλλα λέει το μυαλό, άλλα η καρδιά, άλλα το στομάχι. Μπορούμε να εγκαταστήσουμε μια δημοκρατία ευγενή στον εαυτό μας; Αυτή είναι η αρχή αλλά και η συνε΄χεια που θα μας φτάσει σε ένα ευλογημένο τέλος. Δεν είναι θέμα χρόνου, ούτε ποσότητας, Εδώ και τώρα μπορούμε να αρχίσουμε! Τι; να αλλάξουμε, το παν; Ναι, το δικό μας παν, άρα το παν. Γι’ αυτό το οποίο είμαστε υπεύθυνοι. Εμείς μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε στον εαυτό μας, ιδού λοιπόν πώς μπορούμε να αλλάξουμε τα πάντα, μέσα μας. Κι αυτό είναι ΟΛΟ!
ΕΛΕΝΗ: Και αυτό είναι μια δυναμική θέση, έχει απόφαση δεν έχει να κάνει με την ποσότητα, αλλά είναι κάτι πολύ πιο σημαντικό και δεν είναι καρτερικότητα, δεν είναι απλά υπομονή σε κάτι, είναι κίνηση.
ΑΝΤΡΕΑΣ: Η καρτερικότητα δεν είναι παθητικότητα, όταν είναι συνειδητή. Είναι μια εξελιγμένη στρατηγική, όταν βέβαια δεν επιλέγεται από φόβο και αδυναμία..
ΓΙΩΡΓΟΣ: Κι όμως αυτό το οποίο θίγεις Ανδρέα, το οποίο είναι θεμελιώδες, δείχνει ότι ακόμα και άνθρωποι οι οποίοι έχουν και καλή προαίρεση και καλή πίστη δεν κάνουν κάτι θετικό. Εύκολα παρασύρονται από την τάση της μάζας της εποχής, που έχει να κάνει με την λατρεία του μεγάλου, της ποσότητας, τι κάνουν οι πολλοί. Αισθάνονται τη σιγουριά της δύναμης εκεί. Σε αυτό το σημείο λοιπόν εγώ θέλω να σταθώ για λίγο και να παρουσιάσω εδώ το εξής, γιατί έχει άμεση σχέση με την δημοκρατία που συζητάμε.
Έχουμε στην ουσία και σε αυτό συμφωνούν και οι γεωπολιτικοί και οι πολιτικοί, δύο βασικά μοντέλα και σκέψης και κοινωνίας, τα οποία καταγράφηκαν στην ανθρώπινη πορεία σαν αντιπροσωπευτικά όλων των υπολοίπων. Το ένα μοντέλο είναι το Ελληνικό, το άλλο είναι το Βαβυλωνιακό. Το Βαβυλωνιακό πρότυπο έχει να κάνει με έναν αυτοκράτορα μονάρχη, ο οποίος έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου στους υπηκόους του, διοικεί μέσω μιας άρχουσας τάξης, με ειδική μόρφωση σε σχέση με τους υπόλοιπους, διαφορετική διατροφή από τους υπόλοιπους, διαφορετικές συνθήκες διαβίωσης από τους υπόλοιπους, διαφορετικά προνόμια από τους υπόλοιπους. Η μάζα, στην αυτοκρατορία, είναι χωρισμένη σε τάξεις, παραγωγικές, όπου η κάθε μία έχει αναλάβει το δικό της έργο. Όλα δείχνουν οργανωμένα σε αυτό το μοντέλο, το οποίο παρουσιάζει τα εξής συμπτώματα: όταν βρίσκεται μπροστά στον αυτοκράτορα πρέπει να πέσει στα γόνατα, ή στα τέσσερα κάτω και να προσκυνήσει. Ο νόμος που θα θέσει ο αυτοκράτορας είναι κάτι που πρέπει να το αποδεχθεί χωρίς καμία απολύτως αντίρρηση σαν νόμο δοσμένο από το Θεό. Αντίθετα στην Ελλάδα, δεν δέχθηκαν οι Έλληνες μια αυθεντία να τους υποδείξει τι να κάνουν, αλλά ενώθηκαν μαζί σε μια εκκλησία του δήμου και είπαν, που έχουμε πρόβλημα, πού δεν μπορούμε να περάσουμε το ποτάμι μας, πρέπει να φτιάξουμε μια γέφυρα ή θεσμοθετούμε αυτόν τον νόμο, ο οποίος ωφελεί το σύνολο.
Μιλάμε για έναν τελείως διαφορετικό τρόπο ζωής λοιπόν και λειτουργίας. Μιλάμε για κριτική αντίληψη και ανάπτυξη, μιλάμε για μια παιδεία που δεν παράγει υπηκόους αυτοκρατορίας, αλλά πολίτες, ελεύθερα σκεπτόμενους και φυσικά εν δράσει μες το κοινωνικό σύνολο. Αντίθετα στο βαβυλωνιακό πρότυπο ο καθένας κάνει την δουλειά του, υπάρχουν οι αρμόδιοι για το καθετί, ειδικά για τα κοινά, τα οποία είναι στα χέρια μόνο κάποιων ολίγων. Εμείς σήμερα, στην καθημερινή μας ζωή, ποιό πρότυπο ζωής ζούμε περισσότερο; Ποιο πρότυπο κυριαρχεί σαν δομή κοινωνίας και λειτουργιών σον πλανήτη;
Ακόμα και οι εκφράσεις προδίδουν την αληθινή αιτία. Λέγαμε λοιπόν εδώ, η δημοκρατία του Περικλή, η τραγωδία του Ευριπίδη, η κωμωδία του Αριστοφάνη, το έργο τέχνης του Φειδία, είναι προσωποκεντρικό το σύστημα σκέψης αυτού του μοντέλου, ενώ το άλλο σύστημα μιλάει αλλιώς, έχει άλλη γλώσσα, λέει ας πούμε, σήμερα το Αμερικανικό δίκαιο ή το Αμερικανικό όνειρο, ένα όνειρο που όσοι ξύπνησαν είπαν πως ήταν εφιάλτης, πράγμα που μας κάνει όλους εμάς να αναρωτιόμαστε, τελικά με τις επιλογές μας ποιον υπηρετούμε, οι επιλογές μας είναι πραγματικές επιλογές συνειδητών πολιτών, ή υπηκόων; Νομίζω ότι εκεί πρέπει να εστιαστούμε, στο πώς ο σημερινός πολίτης με τα σημερινά δεδομένα μπορεί να ανακτήσει την χαμένη του αξιοπρέπεια και να ξαναγίνει πολίτης ενσυνείδητος με επιλογές ξεκάθαρες που έχουν φιλοσοφηθεί και όχι που είναι αποτέλεσμα κίνησης οπαδών.
ΘΑΝΑΣΗΣ: Επειδή μιλήσαμε και για το άτομο και για το σύνολο, εγώ πιστεύω ότι η πρώτη κίνηση που έχουμε να κάνουμε εμείς, σαν μια μικρή ομάδα ή σαν άτομο, ο καθένας ξεχωριστά, είναι βασικά να έχει το γνώθι σ’ αυτόν που είπαν και οι αρχαίοι, δηλαδή να γνωρίζουμε ποιοι είμαστε και τι κάνουμε, να δούμε το σώμα μας αλλά και τη σκέψη μας από πού έρχονται και τι σκοπό έχουν. Αν φτάσουμε σε ένα καλό επίπεδο πάνω σε αυτό το σημείο, μετά μπορούμε να προχωρήσουμε και στο επόμενο, που είναι να αποδεχθούμε και τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας και να τον αναγνωρίσουμε. Να μην βλέπουμε τον άλλον ή τον εαυτό μας ως ανώτερο ή κατώτερο, γιατί ο καθένας έχει την ιδιομορφία του, τις ιδιότητές του, τις ικανότητές του. Όταν κινούμαστε με αυτόν τον τρόπο και αναγνωρίζουμε ότι ο άλλος είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας, όπως είναι το σώμα μας, το χέρι το δεξί δεν πρέπει να κατηγορεί το αριστερό, ούτε το πόδι το άλλο πόδι, όλα χρειάζονται, το καθένα όμως έχει τη δικιά του ιδιότητα, για να κινηθεί το σώμα χρειάζονται όλα μαζί, αν βλέπουμε και τον εαυτό μας έτσι και τους άλλους έτσι μπορούμε να κινηθούμε πολύ πιο άνετα, ελεύθερα, ομαδικά. Προσφέρουμε αυτό που εμείς γνωρίζουμε στον άλλον ή στους άλλους, ανιδιοτελώς, χωρίς να περιμένουμε ότι θα υπάρχει κάποια ανταπόδοση, που η ανταπόδοση θα έρθει έτσι κι αλλιώς γιατί θα είναι το άλλο μας μισό, θα είναι το άλλο κομμάτι, αλλά δεν είναι κάτι που εμείς κινούμαστε προς τη σκέψη να το κάνουμε. Αυτή μπορεί να γίνει ατομικά, οικογενειακά, σε μια ομάδα, σε μεγαλύτερη ομάδα, σε μια κοινωνία. Ξεκινάει από εμάς όμως, ξεκινάει από το άτομο και προχωράει και στην οικογένεια, στα ζευγάρια, αν ένα ζευγάρι δεν αναγνωρίσει ο ένας τον άλλον, δεν μπορούν να κινηθούν σωστά σαν ζευγάρι, δεν μπορεί να υπάρξει μια οικογένεια. Αν κάποιοι φίλοι δεν αναγνωρίζει ο ένας τον άλλον, ή βλέπει ο ένας τον άλλον ή υποτιμητικά ή εγωιστικά, δεν μπορούν να είναι φίλοι, αν όμως δεν το βλέπει έτσι απλώς αναγνωρίζει ποιες είναι οι ικανότητές του, αποδέχεται τις ικανότητες του άλλου και τις θεωρεί αφού είναι φίλος του ότι και αυτός τις έχει, επομένως μπορούν να κινηθούν, μπορεί να γίνει η κίνηση που μιλάμε τώρα για την αλλαγή.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Άρα εσύ λες Θανάση μου ότι το θεμέλιο είναι η επίγνωση εαυτού, εάν υπάρχει επίγνωση εαυτού, τότε σέβεσαι και τον άλλον γι’ αυτό που είναι και το καθετί και όλα λειτουργούν με ευρυθμία, αν δεν έχεις επίγνωση εαυτού ούτε τον εαυτό σου είσαι σε θέση να σέβεσαι και σου είναι αδύνατον να μπορείς να σεβαστείς και τους υπόλοιπους, τότε το εγχείρημα της δημοκρατίας μάλλον θα αποτύχει. Ευχαριστώ πολύ Θανάση.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ: Αυτό που με απασχολεί έτσι και μέσα σε όλη τη διάρκεια της κουβέντας, είναι ένα ερώτημα, αν και από το ίδιο το άτομο, από τις οικογένειες, από κοινωνικά σύνολα και κοινότητες, το κράτος και πολλά άλλα ακόμα, ποιος κυβερνάει, ποιος κυβερνάει μέσα μου, ποιος είναι αυτός που ακούγεται και που εμείς υπακούμε, θίγει και το θέμα της Βαβέλ και της δημοκρατίας, ποιο κομμάτι του ανθρώπου εννοώ ποια φωνή είναι αυτή που τελικά εμπνέει και κυριαρχεί όμως, πριν να γίνει αυτό, πριν να έχουμε ξεκάθαρες απαντήσεις μέσα μας, είναι πολύ δύσκολο νομίζω, μάλλον να το πω αλλιώς, αυτό το κομμάτι είναι που για μένα σημαίνει πολιτική με την φιλοσοφική έννοια, γιατί ομολογώ εδώ ενώπιον όλων ότι είμαι πολύ απενεργοποιημένη να το πω, απογοητευμένη να το πω, παρόλο το αντίθετο παρελθόν μου με την πολιτική, δηλαδή δεν θέλω να λαμβάνω μέρος στα προγράμματα, το καταλαβαίνω από τον εαυτό μου και το ομολογώ εδώ. Γι’ αυτό ήρθα και σε αυτήν την κουβέντα για να κινητοποιηθώ, να εμπνευστώ για να τα δούμε διαφορετικά τα πράγματα, δεν θέλω να ψηφίζω, καταλαβαίνετε τι εννοώ, δεν με καίει, δεν μπορώ να βρω μέσα από εκεί διέξοδο, όραμα, μια έκφραση, δεν μπορώ να ταυτιστώ με τίποτα.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Το αισθάνεστε ότι όλοι αυτοί που είναι κοντά σας το καταλαβαίνουν πολύ καλά αυτό που λέτε.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ: Ναι, και η αλήθεια είναι ότι έχω σπουδάσει πολιτική, έχω ασχοληθεί με την πολιτική και είναι ένα πολύ μεγάλο ρήγμα μέσα μου αυτό.
ΓΙΩΡΓΟΣ Η πολιτική ζωή που ζήσατε σε σχέση με αυτά που λέμε εμείς σήμερα, τι σχέση έχουν;
ΧΡΙΣΤΙΝΑ: Στους δρόμους, ήταν έμπρακτη από το ’68 και μετά. Ήταν αυτά τα οράματα που καταρρεύσανε τα γνωστά όπου βέβαια δεν δινότανε ιδιαίτερη έμφαση στον ίδιον τον άνθρωπο. Νομίζω ότι τώρα πια είναι η σχέση του ανθρώπου προς το σύνολο, η σχέση του ατόμου προς τα περισσότερα άτομα εκεί που οριοθετεί ο εγωισμός με το κοινό καλό, κάπου εκεί μπαίνει μέσα σε καινούριες ράγες η πολιτική. Αυτοί όμως είναι προβληματισμοί ακόμα στο δικό μου το νου, αρκετά νεφελώδεις, να μην λέω ψέματα, δεν μπορώ πια ούτε να φιλοσοφήσω πάνω σε αυτά ούτε να τα βάλω χειροπιαστά επί του πρακτέου και στο τώρα, είμαι κάπου ανάμεσα αλλά μαζί σας.
ΕΙΡΗΝΗ: Μου έδωσε την ευκαιρία η Χριστίνα να πω κάτι που ήθελα από πριν. Σαν υπεύθυνοι άνθρωποι λοιπόν, ο καθένας μας καλείται να κάνει επιλογές. Για να επιλέξω λοιπόν πρέπει να διακρίνω, για να διακρίνω πρέπει να ελέγξω, για να ελέγξω πρέπει να εποπτεύσω, να είμαι πάνω από αυτό που συμβαίνει και να διακρίνω και να κάνω την επιλογή μου με διάκριση. Αυτός που επιλέγει, μπορεί να ακούσουμε πολλές φωνές μέσα μας, όμως αυτός που πραγματικά είναι η αληθινή φωνή που πρέπει να ακούσουμε, είναι αυτός που θα σε ωθήσει με την επιλογή σου να στηρίξεις τις αξίες σου σαν άνθρωπος. Αν η επιλογή σου έχει αυτό το κριτήριο, δηλαδή τον ίδιο τον άνθρωπο, τον εξανθρωπισμό του, την αφύπνισή του, αυτό θα σε κάνει να επιλέξεις, αυτή θα είναι η σωστή φωνή που ακούς μέσα σου για οποιαδήποτε επιλογή πάρεις στη ζωή σου, αρκεί εσύ να έχεις αυτή τη θέση αφύπνισης, τη θέση επιστασίας απέναντι στον ίδιο σου τον εαυτό, όταν ξεκαθαρίσει αυτό εσωτερικά, τότε και οι εξωτερικές διακρίσεις ή αλληλεπιδράσεις θα είναι πιο ευδιάκριτες στα μάτια σου και ο έλεγχος είναι δικαίωμά μας, δεν είναι υποχρέωσή μας, είναι ευθύνη μας, είναι δικαίωμά μας το να ελέγχουμε τον ίδιο μας τον εαυτό και τις επιλογές μας. Ας δούμε το δικαίωμα με αυτήν την τοποθέτηση, δεν είναι μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα που μας εξασφαλίζουν μια διαβίωση ισορροπημένη, το ευ ζην, δικαίωμα είναι και ο έλεγχος γιατί ενέχει υπευθυνότητα, την υπευθυνότητα της επιλογής μας, της διάκρισής μας, δηλαδή της θέσης μας πάνω στο όλον. Χριστίνα μου, σε ευχαριστώ.
ΕΛΕΝΗ: Ο έλεγχος μπορεί να αφορά και τους κυβερνώντες, οφείλουμε να είναι και προς τα εκεί.
ΕΙΡΗΝΗ: Φυσικά, ο σκοπός της Βουλής είναι να ελέγχει η Βουλή την κυβέρνηση, όχι η κυβέρνηση τη Βουλή, όχι οι λίγοι τους πολλούς, οι πολλοί τους λίγους.
ΔΩΡΑ: Αν όσα βλέπουμε, όσα ακούμε, όσα λέμε τα δούμε σαν καθρέπτη μας, τότε οφείλουμε να σταθούμε απέναντί τους με ιερότητα, με σεβασμό, με υπευθυνότητα για να τα αλλάξουμε. Αυτό χρειάζεται την αυτοπυροδότησή μας, με την έννοια βαθιά μέσα από το είναι σου, στο ταμείο της Αγάπης σου, ευλογείς ελεύθερα, εμπνέεσαι από την ίδια την αγάπη και ενεργείς. Αυτό θα φέρει σαν συνέχεια πιστεύω να βρεθούνε και οι τρόποι και τα μέσα της συνεργασίας ανάμεσα στους ανθρώπους, οι οποίοι πραγματικά στέκονται με την στάση της Αγάπης απέναντι σε όλα αυτά τα οποία δεν είναι να τα κρίνουμε σαν κακώς κείμενα και να καθόμαστε άπραγοι απέναντί τους, αλλά να τα ευλογούμε και να μεταλλάσσουμε αυτή την αρνητική ενέργεια με την οποία έχουν εμποτιστεί τα πάντα και να την κάνουμε ευλογία Αγάπης που θα φέρει αναγέννηση, αναβάθμιση, εξύψωση και πραγματικά θα βοηθήσει τους κατάλληλους φορείς που χρειάζεται να ενεργοποιηθούν οι υπεύθυνοι ανοίγοντας το νου τους και την καρδιά τους για να μπορέσουν να σταθούν άξιοι στην κάθε θέση την οποία βρίσκονται και να κάνουν πραγματικά και αληθινά το έργο τους για το κοινό.
ΕΛΕΝΗ: Και μια σκέψη σε σχέση με αυτό που είπε η Χριστίνα πριν για τον εαυτό, έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε κάποιες φορές, πως οι ίδιοι φερόμαστε αυταρχικά ως προς τον εαυτό μας ως προς κάποιες ανάγκες που μπορεί να τις θεωρούμε κατώτερες, ειδικά όσοι εργάζονται σε πνευματικές οδούς και έχουν μια αντίστοιχη ασκητική. Πώς θα φερόμασταν λοιπόν αυταρχικά και καταπιεστικά σε υποτιθέμενες κατώτερες ανάγκες ή επιθυμίες του εαυτού που αποτελούν τον εαυτό μας, αν μπορούμε να τα τμηματοποιήσουμε, έτσι μόνο και μόνο για να κατανοήσουμε πώς λειτουργούν. Εννοούμε λοιπόν κατώτερο εαυτό την προσωπικότητά μας, εννοούμε ως ανώτερο εαυτό την ατομικότητά μας και εννοούμε ως Θείο Εαυτό την μοναδικότητά μας. Το κλειδί στην δική μας σκέψη είναι η αφομοίωση του κατώτερου και του ανώτερου εαυτού στον Θείο και όχι η χειραγώγηση του κατώτερου από τον ανώτερο για τους λόγους που είπα πριν. Ένα σφάλμα το οποίο έχουν ενεργοποιήσει οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα μα τα μηνύματα τα οποία λαμβάνουν και λειτουργούν και ακόμα και εκείνοι που το έχουν κατανοήσει, δυσκολεύονται να αποφύγουν τις επιρροές των περισσότερων που είναι στραμμένες σε μια τέτοιου είδους διεύθυνση και έτσι μολύνονται παραπλεύρως και περιφερειακώς, ωστόσο κανείς δεν χάνεται, όσο δυνατότερα κανείς πιστεύει στην Αγάπη και πράττει στη ζωή του, τόσο μεγαλύτερη κάλυψη και προστασία έχει από όλα αυτά τα πράγματα και αναπτύσσει και εσωτερική καθοδήγηση από τον Θείο του Εαυτό, ο οποίος είναι και ο ίδιος που τον βοηθάει τελικά να διακρίνει ποια είναι τελικά η φωνή αυτή η δική του μέσα του και όχι κάποια άλλη.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ: Λειτουργεί εφελκυστικά δηλαδή.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ακριβώς, οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να επέμβουν στο νου με το νου ή ν οδηγήσουν μέσα από το νου, όμως αυτό ή σύγχυση θα προκαλέσει, ή κάτι χειρότερο. Οι Νόμοι λένε ότι μόνο το ανώτερο ελέγχει το κατώτερο κι έτσι ο άνθρωπος είναι απαραίτητο να ενεργοποιήσει το πνευματικό κομμάτι του εαυτού του για να μπορέσει να παρέμβει στο αμέσως επόμενο που είναι το νοητικό και υλικό.
ΛΑΖΑΡΟΣ: Με αφορμή την Χριστίνα να πω και εγώ κάτι. Έθεσε ένα θέμα το οποίο ενθυμηθήκαμε δεν εννοήσαμε. Ο άνθρωπος ο λεπτός, στα αισθήματα και στο αίσθημα κυρίως της δικαιοσύνης, όταν βγει στην αγορά, εννοώ στην κοινωνία, και αντιληφθεί τις αδικίες οι οποίες υπάρχουν, διαχωρισμοί, αδικίες, από το αίσθημα του δικαίου μέσα του αγανακτεί και ψάχνει να κάνει κάτι και τότε οργανώνεται στις πολιτικές ομάδες, η αίσθηση του δικαίου είναι που μας οδηγεί. Θυμάμαι το ’65 πλακωνόμουνα με τους αστυνομικούς για θέματα τα οποία δεν θυμάμαι πλέον, το ’66 πλακωνόμουνα πάλι με τους αστυνομικούς για το Κυπριακό κάτι που είχε γίνει. Τέλος πάντων αυτοί οι αστυνομικοί ήταν οι εχθροί μου, λες και ήταν οι εχθροί μου, δεν ήταν οι εχθροί μου και ακόμη δεν ξέρω ποιοι είναι οι εχθροί μου. Το περί δικαίου αίσθημα με έκανε να αδικώ ή και σαφώς να κακολογώ καμιά φορά και να βαράω κάποιον ο οποίος δεν έφταιγε, είναι τελείως παράλογο. Κάποια στιγμή αντελήφθην ότι δεν είναι ο εχθρός έξω, διότι είναι τόσο δυσδιάκριτος σαφώς, δεν μπορώ να τον αλλάξω, δεν μπορώ να αλλάξω την στρατηγική του, παρά μόνο κατά ένα βαθμό που αφορά εμένα. Επομένως έπρεπε να γνωρίσω τον εαυτό μου, τι αφορά εμένα και με χαρά άρχισα να ανακαλύπτω τον εαυτό μου, τι μπορούσα να κάνω και τι δεν μπορούσα και τότε μπορεί να μην έλυσα το Κυπριακό, αλλά βοήθησα πέντε ανθρώπους τότε μπορεί να μην τα έβαλα με τον Παπανδρέου, το Γιώργο, τον Βασιλιά ή τους συνταγματάρχες, αλλά ξαναβοήθησα πέντε-έξι ανθρώπους, ένιωσα ότι αυτό το περί δικαίου αίσθημά μου ή περί μη δικαίου αίσθημά μου ικανοποιήθηκε γιατί μπόρεσα και έκανα κάτι. Και τότε μπορεί να μην έλυσα το πρόβλημα της τραπέζης τροφίμων, του οργανισμού τροφίμων διότι είναι εκτός εμβέλειάς μου, αλλά το καθήκον μου που έλεγε, πρέπει να είσαι δίκαιος και να βοηθάς τους άλλους εφόσον μπορείς το έκανα. Και ένιωσα πάρα πολύ ανακουφισμένος και κάνοντας το καθήκον μου ελύθη το πρόβλημά μου.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ: Το καθήκον είναι λίγο σαν το Ντάρμα;
ΛΑΖΑΡΟΣ: Όχι, δεν είναι. Το γνωρίζεις αν γνωρίζεις τον εαυτό σου, όλοι εδώ έχουμε ένα καθήκον, το οποίο έχουμε γνωρίσει, το οποίο δεν είναι και το ίδιο, άλλοι είναι καλοί να βοηθάνε ανθρώπους, άλλοι είναι καλοί να βοηθάνε τη φύση. Πάντως το καθήκον έχει σχέση κάθετη με την προφορά. Το κορμί μας π.χ. τι καθήκον έχει, η καρδιά τι καθήκον έχει, την κάνει τη δουλειά, τα πνευμόνια το ίδιο και δεν ζητάει αντάλλαγμα.
ΑΛΕΞΗΣ: Ζούμε σε μια κοινωνία, γεννιόμαστε σε μια κοινωνία που σχεδόν τα πάντα για μας είναι καθορισμένα, σε μια κοινωνία όπου πρώτα απ’ όλα ο καθένας από μας συνειδητοποιεί ότι λείπει η επικοινωνία, αυτό το βλέπουμε από την ώρα που γεννιόμαστε. Η σχέση μας με την μητέρα έτσι όπως ερχόμαστε στη ζωή, έτσι όπως μας γαλουχούν από μικρά παιδιά, διαμορφώνει έναν άνθρωπο ο οποίος η καρδιά του όσο περνάει κλείνει, δεν μπορεί να επικοινωνήσει ελεύθερα, γιατί υπάρχουν τόσα πρέπει και τόσα πράγματα τα οποία πρέπει να τα φοβάται πρώτα για να εκτιμήσει, για να τα σεβαστεί, δεν είναι δηλαδή η διάθεση ή ελευθερία που θα ενεργοποιήσεις στο παιδί αυτή την ελεύθερη ροή του εαυτού του, αυτό που είναι ο καθένας, να το αγαπήσει, προσφέροντας το καθημερινά για να γνωρίσει τελικά κι ο ίδιος τι είναι αυτός ο άνθρωπος που κρύβει μέσα του, για ποιο λόγο βρίσκεται εδώ. Είναι πράγματα στα οποία μεγαλώνουμε, σπουδάζουμε και σε μια ηλικία εφόσον έχεις ωριμάνσεις φθάνεις να βρεις τις ισορροπίες μέσα σου, γιατί όλη αυτή η διαδρομή μας γεμίζει με πράγματα που στην ουσία εμάς σαν ανθρώπους δεν μας ωφελούν σε τίποτα, φτιάχνουμε δηλαδή μια κοινωνία με ανθρώπους οι οποίοι θα χρησιμεύουν σαν εργαλεία για την κοινωνία αυτή. Όλοι οι υπόλοιποι οι οποίοι δεν κρίνουν σ’ αυτήν την κοινωνία, δεν κάνουν σ’ αυτό το σύστημα θεωρούνται επικίνδυνοι, η κοινωνία τους κάνει πέρα είναι άνθρωποι οι οποίοι με χίλια δυο δυσκολεύονται, άνθρωποι οι οποίοι θα μπορούσανε να βοηθήσουν, αλλά που δεν βρίσκουν τον χώρο, δεν βρίσκουν το πεδίο δράσης. Καλό θα ήταν να περιμένουμε να αλλάξουν τα πράγματα αλλά και η ίδια η ιστορία μας έχει δείξει ότι εμείς αλλάζουμε τα πράγματα, σε κάθε τώρα, έτσι όπως ελεύθεροι ήρθαμε εδώ πάνω, έτσι ο καθένας από εμάς αν πιστεύει ότι είναι ελεύθερος οφείλει έτσι ελεύθερα να πάρει θέση ενεργά στην ίδια του την ζωή. Εγώ πιστεύω ότι από την οικογένεια μας, από’ κει που μεγαλώνουμε, ίσως θα πρέπει να κοιτάξουμε τα πράγματα καλύτερα, τι δείχνουν, σήμερα οι μητέρας μας, οι πατεράδες μας τρέχουν όλη μέρα για να τα βγάλουν πέρα που το παιδί, ένας Θεός ξέρει πως μεγαλώνει, πως ωριμάζει, χωρίς να έχει αυτή την παιδεία της οικογένειας, την ζύμωση της οικογένειας ν’ ανθίσει η καρδιά αλλά και όλες οι ικανότητες τους, οι δημιουργικές και όχι μέσα από τον φόβο και την κρίση και την ζήλια των υπολοίπων, γιατί; Γιατί δεν τολμούν να φανερώσουν, προτιμούν να παραμείνουν πίσω στην σκιά, στο σκοτάδι από το να βγούνε μπροστά στο φως και να πάρουν θέση, δηλαδή η ίδια μας η κοινωνία πάσχει από την παθητικότητα μας. Ότι φτιάξαμε, μας αρέσει δεν μας αρέσει, είμαστε μέτοχοι με κάποιο τρόπο εφόσον εμείς το φτιάχνουμε, πιστεύω ότι μπορούμε και να τα αλλάξουμε, είναι εφικτό, αυτό το είναι εφικτό καλούμαστε να φανερώσουμε.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Εγώ αυτό που έχω να συμπληρώσω το οποίο έχει σχέση με τα προηγούμενα, είναι ότι εκείνοι που θα εντοπίσουν ότι το κενό είναι τελικά στην παιδεία και αναρωτηθούν γιατί τελικά δεν λειτούργησε μια υγιής παιδεία αλλά το αντίστροφο, μια παιδεία ανάπηρη, θα δούμε ότι το κλειδί την αποκατάστασης αυτής της παιδείας είναι η Μητέρα, διότι η ρίζα αυτής της παιδείας που είναι σε θέση να υπενθυμίζει εσωτερικά στον άνθρωπο ότι δεν είναι σκουλήκι ή ζώο αλλά κάτι άλλο, μεταφέρεται από την ίδια την μητέρα. Όταν λοιπόν η σημερινή μητέρα δεν είναι σε θέση να επιτελέσει τον ρόλο που έχει, ένεκα των αναγκών που έχει η σημερινή ζωή, ο ρόλος αυτής της παιδείας έχει εκπέσει. Δεν μεταφέρεται η παιδεία που θυμάμαι ότι μετέφερε η προγιαγιά μου στην μητέρα μου ή γιαγιά μου σε μένα και ο παππούς μου. Αυτό το πράγμα δεν συμβαίνει σήμερα έχει ατονήσει, έχει ατροφήσει ή συμβαίνει μόνο σε κάποιες κοινωνίες, σίγουρα όχι στην δυτική κοινωνία. Το σημείο λοιπόν της παιδείας, το σημείο της μητρικής σχέσης μας σπρώχνει να δούμε ότι κάτι συμβαίνει, όχι τώρα αλλά εδώ και χιλιάδες χρόνια στο θέμα της παιδεία της ίδια της γυναίκας. Και για ποίο λόγο η γυναίκα εξοστρακίστηκε από την μάθηση και την σπουδή για αιώνες ολόκληρους, οι γυναίκες κατασκευάστηκαν τελικά και γιατί, τι παιδιά θα βγουν; Από τέτοιας ποιότητας ανθρώπων, τα αποτελέσματα είναι αυτά που ζούμε σήμερα. Εάν λοιπόν το πρόβλημα είναι εκεί και η αποκατάσταση πάλι εκεί θα μπορέσει να βρεθεί.
Εγώ πιστεύω ότι το σημείο κλειδί το οποίο προηγουμένως ο Αντρέας έθεσε ότι μπορεί να μην χρειάζονται πολλά αλλά ένα σημείο μικρό να αλλάξει, μπορεί να επιφέρει ταχύρυθμες αλλαγές. Το σημείο αυτό το λεπτό πιστεύω πως είναι η γυναίκα ψυχή. Η αφύπνιση της η πνευματική, η αναγνώριση της στην θέση που της αξίζει και της αρμόζει, και η αποκατάσταση των ιδεών που κινούνται λανθασμένα στην ανθρώπινη νοημοσύνη. Οι ιδέες μας, μας κατευθύνουν και στις επιλογές μας και στις σκέψεις μας και στις πράξεις μας, οι ιδέες, ιδέες όπως η ανισότητα ας πούμε, που αφορά την γυναίκα, ιδέες όπως ότι ζώα είμαστε ουσιαστικά, ιδέες ότι δούλοι ήμαστε έναντι του Θεού, η ιδέα ότι ήμαστε ένα τίποτα μέσα στο σύμπαν, η ιδέα ότι ήμαστε τραγικά θλιβεροί και η ιδέα ότι εν πάση περιπτώσει δεν έχουμε μέλλον, διότι δεν μας αξίζει κανένα μέλλον. Μα με τέτοιες ιδέες εάν νομίζουμε ότι πρόκειται ποτέ να εκπληρώσουμε τον προορισμό που έχουμε γεννηθεί, θα ήτανε αστείο να το σκεφτόμαστε. Σήμερα ζούμε εν μέσω ενός πολέμου ιδεών που άλλοι κατανοούν και οι περισσότεροι όχι. Ένας απ’ τους σκοπούς μας είναι αυτός ο πόλεμος να γίνει κατανοητότερος και να αποκτήσει ενσυνείδητους αγωνιστές, διότι ιδέες σαν κι’ αυτή της ποιότητας που προηγουμένως εντόπισε πάλι ο Αντρέας, μας κατευθύνουν και μας υποβάλλον σ’ ένα τρόπο σκέψης που μας κάνει να σκεφτόμαστε σαν ανθρωπάρια τελικά, αυτοί είναι πιο πολλοί και εμείς ήμαστε πιο λίγοι. Αυτά όμως δεν τα σκεφτόταν ο Λεωνίδας, ούτε ο Αλέξανδρος που τους υποτιμάμε και τους λέμε απλώς στρατιωτικούς. Δεν έκαναν μόνο αυτό, δεν ήτανε κάποιοι απλώς στρατιωτικοί ή αιμοβόροι φονιάδες όπως θέλουν κάποιοι άλλοι.
Υπάρχουν λοιπόν πολλές ιδέες που θα μπουν σε τάξη αν θέλουμε να λειτουργήσουμε σωστά τα πρότυπα τα οποία στρεβλώθηκαν και ο λόγος ο οποίος δεν αναπαράχθηκε κάτι σωστό μέσα από το σώμα του Χριστιανισμού, είναι διότι το μοντέλο το οποίο δόθηκε και το πρότυπο το οποίο δόθηκε ήτανε λανθασμένο και καταδικασμένο από την αρχή. Το «σφάξε με πασά μου ν’ αγιάσω» βγήκε από το στόμα Χριστιανού, «το πίστευε και μη ερεύνα» είναι μια άλλη φοβερή ιδέα πάλι από στόμα υποτίθεται Χριστιανού, αλλά η αλήθεια είναι πως ήτανε κάποιος από την Αλεξάνδρεια, Αλεξανδρινός. Και πολλά άλλα σημεία όπως ο μισογυνισμός του Παύλου ας πούμε ο οποίος καθόρισε μια ολόκληρη στάση χριστιανών κατά των γυναικών, και η γυναίκα φοβείται τον άνδρα, η γυναίκα με το τσεμπέρι, η γυναίκα η οποία δεν βλέπεται τελικά έτσι όπως την έκανε ο χριστιανισμός, και εν πάση περιπτώσει η γυναίκα η οποία τελικά έχει πρόσωπο; Όσο κρατάνε την Θεία Μητέρα σε επίπεδο κάποιας που είναι υπεράνω των Αγίων αλλά που δεν δικαιούται να είναι ισάξια με τον Λόγο γιατί; Και πως είναι δυνατόν κάτι που δε είναι ισάξιο με τον Λόγο να γεννήσει τον Λόγο. Τέτοιες ιδέες μας κατευθύνουν όπως και άλλες ακόμα, ότι το ιδανικό για τον Θεό είναι κανείς να γίνει μοναχός, οι αξιότεροι είναι εκείνοι οι οποίοι δεν παντρεύονται, εκείνοι οι οποίοι δεν συνάπτουν σχέσεις, εκείνοι οι οποίοι καταδικάζουνε το κάτω μέρος του σώματος τους σε πλήρη νέκρωση, τέτοιες ιδέες μας ήρθαν και τέτοιες ιδέες λουζόμαστε και γι’ αυτές τις ιδέες είναι που πρέπει να κάνουμε κάτι.
ΕΛΕΝΗ: Θέλεις να πεις κάτι περισσότερο Γιώργο για τον ρόλο και την θέση της γυναίκας, τι ποιότητες βλέπεις στην θηλυκή ψυχή όπως την ονομάτισες και πως οραματίζεσαι την αποκατάσταση της θήλειας αρχής;
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ειδικά αυτή την περίοδο που με ρωτάς περισσότερο μπορώ να σου πω ότι έχω ζωντανό βίωμα παρά άποψη, δηλαδή αυτό που ζω μπορώ να φανερώσω και να μαρτυρήσω, και αυτό που ζω είναι ότι δεν έχουμε δει ακόμα τι είναι η γυναίκα και δεν την έχουμε δει γιατί κάτι μας εμποδίζει να το δούμε. Η γυναίκα του σήμερα τολμάει να διεκδικεί την θέση της παντού, δεν έχω να τις χρεώσω τίποτα πάνω σ’ αυτό, το μόνο που έχω να πω για το θέμα αυτό και το οποίο θεωρώ κλειδί για την εξέλιξη του ανθρώπου είναι ένα άλλο λεπτό σημείο, είναι οι σχέσεις γυναίκας και γυναίκας, είναι σχέση γυναίκας και γυναικών, είναι σχέση ατόμου και ομάδας και θέλει να κάνει με την λειτουργία της γυναίκας και η λειτουργία της ομάδας. Πιστεύω ότι σαν είδος ανθρώπινο βρισκόμαστε σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή όπου το άτομο καλείται όχι μόνο να φανερώσει το πρότυπο σαν άτομο, διότι αυτό έχει καταγραφεί από χιλιάδες πριν από εμάς που κατέθεσαν με την θυσία τους, την ζωή τους και το έργο τους, ένα ατομικό πρότυπο σ’ όλον τον κόσμο, σ’ όλους τους λαούς, σ’ όλες τις φυλές, όλοι είχαν κάποιον ηγέτη, κάποιο δάσκαλο που τους έδωσε ένα πρότυπο, όλοι, δεν υπάρχει κανείς λαός παραπονεμένος. Αυτό που λείπει ξέρετε ποιο είναι; Το ομαδικό πρότυπο, αυτό για μένα είναι το κλειδί και αυτό το κλειδί το λειτούργησαν κάποτε οι γυναίκες σε μια περασμένη εποχή και είναι προορισμένες και οι μόνες άξιες να το ξαναλειτουργήσουν, όχι φυσικά όπως τότε, ισχύει το ίδιο που είπαμε και για την δημοκρατία των Αρχαίων Ελλήνων, δεν μπορούμε να φέρουμε το πίσω στο τώρα, με τίποτα, ούτε ποτάμι μπορεί να γυρίσει πίσω, το μόνο ποτάμι που μπορεί να γυρίσει πίσω είναι ο Ιορδάνης και αυτό είναι μέσα μας, άρα μιλάμε για μια κοινωνία όπου οι γυναίκες θα πρωτοστατούν με την έννοια ότι είναι οι μόνες αρμόδιες και για θέματα διαχείρισης τα οποία σήμερα βλέπουμε που έχουν φτάσει, που να πάμε και τι να πρωτοπούμε, αν πούμε για την οικονομία, την νομή του οίκου δηλαδή, δέστε που πήγε αυτή η διαχείριση και δέστε τι συμβαίνει σήμερα με την οικονομία, βγάλανε την γυναίκα από το σημείο το κεντρικό το οποίο είχε της διαχείρισης και σήμερα την έχουν κάνει υπάλληλο, μπαίνεις σε σούπερ μάρκετ και νομίζεις πως είσαι σε πτηνοτροφείο, στη σειρά τα ταμεία, γιατί διαλέγουν πάντα γυναίκες, δεν μπορώ να καταλάβω, το έχετε παρατηρήσει εσείς; Γιατί;
ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ: Αναφέρεται στο πόσο σημαντικές είναι οι πρώτες 11 μέρες στη ζωή του ανθρώπου και ότι διαμορφώνουν τον χαρακτήρα του.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ο χαρακτήρας του θα φτιάξει την τύχη του. Οι Βαβυλώνιοι πίστευαν στην τύχη, στα άστρα κτλ. Αυτό το αναγνωρίζουμε, οι Έλληνες πίστευαν στην δύναμη του χαρακτήρα αυτός θα φτιάξει την τύχη του λέγανε, μιλάμε για άλλο τρόπο σκέψης, ιδεών και λειτουργίας
ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ: Το σημαντικότερο δεν είναι μόνο η γυναίκα, είναι το ζεύγος.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ακριβώς, αλλά το ζεύγος αποκλείεται να σταθεί στα πόδια του αν δεν σταθεί η γυναίκα, το ζεύγος πάσχει επειδή πάσχει εκείνη. Το πρόβλημα είναι το ζεύγος αλλά το πρίσμα της πατριαρχικής κοινωνίας που ζούμε, αυτού του είδους το ζεύγος πάσχει και έχει πρόβλημα, το ζεύγος που καθιέρωσε και επέβαλε η πατριαρχική κοινωνία. Άλλο αυτό το ζεύγος και άλλο το ζεύγος το φυσιολογικό, το φυσικό ζεύγος.
ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ: Οι ρόλοι είναι ορισμένοι εκ φύσεως δεν γίνεται αλλιώς, αν ένα ζεύγος βρεθεί στη ζούγκλα θα βρει τον φυσιολογικό τρόπο για να υπάρξει, να μεγαλώσει και να κάνει όλα τα υπόλοιπα.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Διότι θα βρει ένα δρόμο αυτογνωσίας. Σε μια πόλη όμως μπορείς να βρεις ένα δρόμο αυτογνωσίας σήμερα, τέτοιου είδους; Φυσιολογικό, το κατά φύσιν ζην είναι εφικτό δηλαδή;
ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ: Όχι.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Άρα δεν είναι ούτε το Ευ ζην εφικτό, ούτε το κατά Λόγου δεν είναι εφικτό, ούτε το κατά Αγάπη ζειν είναι εφικτό, ούτε το κατά Χριστών Ζην είναι εφικτό και όλα αυτά γιατί και ο χώρος όπως είπαμε δεν το επιτρέπει, το περιβάλλον.
ΘΕΩΝΗ: Εγώ ήθελα να πω ότι όπως και να το δούμε επειδή το τώρα είναι τώρα και είναι η ζωή που ζούμε τώρα είναι πραγματικά θέμα αυτοδιάθεσης. Δεν είναι να κοιτάς τι κάνουνε δηλαδή ο κόσμος ήδη μέσα ….που λέγεται παγκοσμιοποίηση κτλ. Βλέπει και καταλαβαίνει σίγουρα το μέλλον είναι οι νέοι, νέοι στην καρδιά και στο μυαλό, όπου βρίσκονται, ο καθένας να διαθέτει τον εαυτό του σ’ αυτό που πιστεύει να το κάνει, να γίνεται ο ίδιος δηλαδή πρότυπο χωρίς να περιμένει από κανέναν αν του πει ναι, μπράβο, αυτό που ικανοποιεί την ψυχή του, το είναι του, το νου του, να το κάνει, δηλαδή να κάνει στον άλλον, να προσπαθεί αυτό που θα ‘ θελε να του κάνουν και από κει και πέρα αυτό που λέμε για τα παιδιά είναι κάτι πολύ μελλοντικό, εμείς μιλάμε για το τώρα. Ποια παιδιά μας όταν εμείς δεν είμαστε εντάξει. Πρέπει να προσπαθήσουμε εμείς οι ίδιοι να θέσουμε αυτές τις βάσεις στον εαυτό μας και το να προσπαθήσουμε δεν είναι κάτι μελλοντικό, θα προσπαθήσουμε, από αυτή τη στιγμή και μόνο που βρεθήκαμε εδώ, όσοι βρεθήκαμε, προσπαθώντας να βρούμε και να αναγνωρίσουμε την ομορφιά και να βιώσουμε την ομορφιά και να μιλήσουμε για την ομορφιά, εδώ όλος ο κόσμος βρίζει και λέει οτιδήποτε άσχημο και έχουν ξεχάσει τα ωραία, το ωραίο ότι είμαστε άνθρωποι, ότι μπορούμε να βρισκόμαστε με ανθρώπους δίπλα μας, αδελφούς που να εκφράζουν και να εκδηλώνουν κάτι όμορφο, να γεμίζει απ’ αυτό, απ’ αυτήν την ευτυχία και γεμίζουν και τα πάντα γύρω σου. Στην κυριολεξία ισχύει όπως το λέω και ο λαός, αγαπάω και όλα τα γύρω μου γελάνε, αυτό μπορούμε να το κάνουμε, μπορούμε να το προσφέρουμε και δεν μας κοστίζει τίποτα όχι βέβαια δήθεν, γιατί υπάρχουνε προβλήματα αλλά να παίρνουμε θέση σ’ αυτά και ακόμη και λάθος να κάνουμε να έχουμε την τόλμη να πούμε έκανα λάθος να διαλέξω, αλλά να παίρνουμε θέση στα πράγματα που γίνονται, να παίρνουμε θέση μέσα μας όχι να το διαλαλούμε μόνο αν κάποιος ρωτήσει την γνώμη μας, να ξέρουμε να απαντήσουμε ή να αναρωτηθούμε, να θέτουμε ερωτήματα και να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σ’ αυτά γιατί η ζωή είναι τώρα, το τώρα φτιάχνουμε και το μέλλον. Το κάνεις για τον άνθρωπο γύρω σου και τα παιδιά, είναι παιδιά όλων, αυτό το «μου, μας» μας έχει φάει γιατί όποια είναι μητέρα από εδώ θα το αναγνωρίσει εφόσον τα’ αγαπάει ότι είναι και το άλλο παιδιά της οπωσδήποτε φροντίζει αυτό που σου ‘ στείλε ο Θεός. Μέσα από το «μου» έχουν βγει πόλεμοι, έχουν βγει αυτά τα κληρονομικά που άνθρωποι έχουν σκοτωθεί γι’ αυτά.